કિસાન સન્માન નિધિના નામે કૌભાંડ:નકલી એપ્સ, વેબસાઇટ્સ અને લિંક્સને આ રીતે ઓળખી શકાય, છેતરપિંડી પછી પણ પાછા મળી શકે પૈસા

28 જૂને રાજસ્થાનના જોધપુરના ખેડાપામાં એક યુવકના વોટ્સએપ પર પ્રધાનમંત્રી કિસાન એપ અંગેનો મેસેજ આવ્યો હતો. મેસેજ સાથે એક લિંક પણ અટેચ કરી હતી, જ્યારે યુવકે આ લિંક પર ક્લિક કર્યું તો તેનો મોબાઈલ તરત જ હેક થઈ ગયો. થોડી જ વારમાં યુવકના બેંક ખાતામાંથી 2 લાખ 75 હજાર રૂપિયા કપાઈ ગયા. પીડિતાએ તરત જ જોધપુર ગ્રામીણ પોલીસના સાયબર સેલને આ અંગે ફરિયાદ કરી. પોલીસે તરત જ કાર્યવાહી કરી અને હેકર્સના બેંક એકાઉન્ટ ફ્રીઝ કરી દીધા અને રોકડ રકમ મેળવી લીધી. આ પછી, પોલીસે કોર્ટ દ્વારા પીડિતાને 1 લાખ 57 હજાર 100 રૂપિયા પરત કર્યા. આવો જ એક અન્ય કિસ્સો જોધપુરના શેરગઢ તહસીલ વિસ્તારમાંથી સામે આવ્યો છે. જ્યાં એક યુવકના મોબાઈલ પર મેસેજ આવ્યો, જેમાં લખ્યું હતું કે 'કેન્દ્ર સરકારની કિસાન સન્માન નિધિ યોજનામાં જોડાવા માટે અહીં ક્લિક કરો.' લિંક પર ક્લિક કરતાની સાથે જ મોબાઈલમાં એક શંકાસ્પદ એપ ડાઉનલોડ થઈ ગઈ હતી. થોડા સમય બાદ યુવકના બેંક ખાતામાંથી 41 હજાર 200 રૂપિયા ઉપડી ગયા હતા. આ અંગે યુવકે તાત્કાલિક પોલીસને જાણ કરી હતી. પોલીસે તત્પરતા બતાવી અને 12 સપ્ટેમ્બરના રોજ હેકરના બેંક ખાતામાંથી 41,200 રૂપિયા પરત મેળવ્યા. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં રાજસ્થાનમાં સાયબર ક્રાઈમના બનાવોમાં ઝડપથી વધારો થયો છે. ઈન્ડિયન સાયબર ક્રાઈમ કોઓર્ડિનેશન સેન્ટર અનુસાર, છેલ્લા 3 વર્ષમાં 165 કરોડ રૂપિયાની સાયબર ફ્રોડ કરવામાં આવી હતી, જેમાં પોલીસે 61 કરોડ રૂપિયા ફ્રીઝ કર્યા હતા અને પીડિતોને 9 કરોડ રૂપિયા પરત કર્યા હતા. તેથી, આજે કામના સમાચારમાં આપણે એ વિશે વાત કરીશું કે નકલી એપ્સ અથવા વેબસાઇટ્સ કેવી રીતે ઓળખી શકાય? તમે એ પણ શીખી શકશો કે- પ્રશ્ન- સાયબર ઠગ લોકોને કેવી રીતે પોતાનો શિકાર બનાવે છે?
જવાબ: સાયબર સિક્યોરિટી એક્સપર્ટ રાહુલ મિશ્રા કહે છે કે, હેકર્સ તમારો ફોન ત્યારે જ હેક કરી શકે છે જ્યારે તમે ભૂલ કરો છો. કારણ કે કોઈપણ ફોનને હેક કરવા માટે પરવાનગી જરૂરી છે. તમારો મોબાઈલ હેક કરવા માટે હેકર્સ પહેલા ફેસબુક, વોટ્સએપ મેસેજ અથવા ઈ-મેલ દ્વારા લિંક મોકલે છે. આ લિંકમાં, તેઓ કોઈપણ ઈ-કોમર્સ સાઇટ પર ભારે ડિસ્કાઉન્ટ, સરકારી યોજનાઓના લાભો, ઘરે બેઠા પૈસા કમાવવા અથવા ખૂબ ઓછા વ્યાજે લોન આપવાનું વચન આપે છે. જ્યારે વપરાશકર્તા આ લિંક પર ક્લિક કરે છે, ત્યારે નકલી વેબસાઇટ ખુલે છે અથવા તેને એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરવાનું કહેવામાં આવે છે. આ ફિશિંગ વેબસાઇટ્સ અથવા એપ્સ એવી રીતે ડિઝાઇન કરવામાં આવી છે કે પહેલી નજરે તે એકદમ વાસ્તવિક લાગે. તેથી, ઘણી વખત સમજદાર યુઝર્સ પણ છેતરાય છે, આ સાઇટ્સમાં લોકો તેમની વિગતો દાખલ કરતાની સાથે જ તેનો શિકાર બને છે. પ્રશ્ન- વેબસાઈટ વાસ્તવિક છે કે નકલી તે આપણે કેવી રીતે ઓળખી શકીએ?
જવાબ- લોકોને ફસાવવા માટે સાયબર ગુનેગારો દ્વારા નકલી વેબસાઈટ બનાવવામાં આવે છે. આને ફિશિંગ વેબસાઇટ્સ પણ કહેવામાં આવે છે. ઓનલાઈન સિક્યોરિટી માટે અને ફોનને હેકિંગથી બચાવવા માટે આ વેબસાઈટ્સ તપાસવી ખૂબ જ જરૂરી છે. કોઈપણ વેબસાઈટ પર તમારી વિગતો રજીસ્ટર કરતા પહેલા અમુક બાબતો ચોક્કસ તપાસો. નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી સમજો કે તમે વેબસાઇટની અધિકૃતતા કેવી રીતે ચકાસી શકો છો. પ્રશ્ન- જો તમે નકલી વેબસાઇટની મુલાકાત લો તો શું કરવું?
જવાબ- તમારી નાણાકીય વિગતો, વેરિફિકેશન કોડ, સોશિયલ મીડિયા એકાઉન્ટ પાસવર્ડ, મોબાઈલ નંબર અથવા ઈમેલ આઈડી જેવી સંવેદનશીલ માહિતી કોઈપણ નકલી વેબસાઈટ પર શેર કરશો નહીં. જો તમને વેબસાઈટ અંગે કોઈ શંકા હોય તો ગૂગલના સિક્યોર બ્રાઉઝિંગમાં જઈને નકલી વેબસાઈટની જાણ કરો. ગૂગલ સિક્યોર બ્રાઉઝિંગ યુઝર્સને નકલી વેબસાઇટ્સ અને ઓનલાઈન એલર્ટથી સુરક્ષિત કરે છે. પ્રશ્ન- નકલી એપ્સ શું છે?
જવાબ- સાયબર ગુનેગારો નકલી એપ્સને એવી રીતે ડિઝાઇન કરે છે કે તે સામાન્ય રીતે માન્ય એપ્લિકેશન જેવી દેખાય. ઇન્સ્ટોલ કરતી વખતે, આ એપ્સ જરૂરિયાત કરતાં વધુ એક્સેસ પરમિશન માંગે છે, જેથી હેકર્સ યુઝરનો ડેટા એક્સેસ કરી શકે. નકલી એપ્લિકેશનો ઘણા કારણોસર વિકસાવવામાં આવે છે. જેમ કે- પ્રશ્ન- હેકર્સ દ્વારા મોકલવામાં આવેલી નકલી લિંક્સને આપણે કેવી રીતે ઓળખી શકીએ?
જવાબ: હેકિંગ લિંક્સને ઓળખવા માટે, ચોક્કસપણે લિંકના અંતે .apk, .exc, .pif, .shs, .vbs જેવા કીવર્ડ્સ જુઓ. જો લિંક આ કીવર્ડ્સ સાથે સમાપ્ત થતી હોય તો આવી લિંક્સ પર બિલકુલ ક્લિક કરશો નહીં. આના પર ક્લિક કરીને તમે છેતરપિંડીનો શિકાર બની શકો છો. આ સિવાય, ક્યારેય પણ શંકાસ્પદ લિંક દ્વારા તમારા ફોન અથવા લેપટોપમાં AnyDesk, Teamviewer, Airdrop જેવી એપ ઇન્સ્ટોલ ન કરો. આ રિમોટ એક્સેસ એપ્સ છે, મોબાઈલમાં ઈન્સ્ટોલ થતાની સાથે જ આખા મોબાઈલ કે લેપટોપનું કંટ્રોલ સાઈબર ઠગના હાથમાં જાય છે. આ પછી તેઓ તમારી ગતિવિધિ પર નજર રાખી શકે છે. તમારો ડેટા ચોરી શકે છે. પ્રશ્ન- જો તમે સાયબર છેતરપિંડીનો ભોગ બનશો તો પૈસા પાછા મળી શકશે?
જવાબ- સાયબર એક્સપર્ટ રાહુલ મિશ્રા કહે છે કે જો તમારી સાથે સાયબર છેતરપિંડી થઈ હોય તો તરત જ નજીકના સાયબર સેલ પોલીસને તેની ફરિયાદ કરો.
આ સિવાય નેશનલ સાયબર ક્રાઈમ રિપોર્ટિંગ પોર્ટલ અથવા 1930 પર ફરિયાદ નોંધાવો. જો 30 મિનિટની અંદર ફરિયાદ કરવામાં આવે તો પૈસા પરત મળવાની શક્યતા રહે છે કારણ કે સાયબર ટીમ ફરિયાદ મળતાની સાથે જ સૌપ્રથમ સાયબર છેતરપિંડી કરનારાઓના બેંક એકાઉન્ટ ફ્રીઝ કરી દે છે. જો સાયબર છેતરપિંડી કરનારે ત્યાં સુધી ATMમાંથી પૈસા ઉપાડ્યા ન હોય, તો તેને રિફંડ કરી શકાય છે. ફરિયાદમાં વિલંબ કરવાથી પૈસા પરત મળવાની આશા ઓછી થઈ જાય છે.

આ પ્રકારના તમામ સમાચાર માટેે App ડાઉનલોડ કરો.