અંધકારમાં પ્રકાશ વિશે વિચારવું:આ જ છે ‘લોગોથેરાપી’, મનોવિજ્ઞાનની એક એવી શોધ જેણે ઘણા લોકોના જીવનને બદલી નાખ્યું

આ બીજા વિશ્વ યુદ્ધના સમયની વાત છે. યુરોપ ધીમે ધીમે હિટલરના નિયંત્રણમાં આવી રહ્યું હતું. જ્યાં જ્યાં હિટલરનું નિયંત્રણ હતું, ત્યાંના યહૂદીઓનો નાશ થશે. આ સમયગાળા દરમિયાન, લાખો યહૂદીઓ કાં તો માર્યા ગયા અથવા પ્રાણીઓની જેમ એકાગ્રતા શિબિરોમાં કેદ થઈ ગયા. મનોવિજ્ઞાનના પ્રોફેસર વિક્ટર ફ્રેન્કલ પણ તેમના પરિવાર સાથે આવા જ એક કોન્સન્ટ્રેશન કેમ્પમાં કેદ હતા. તે બધા યહૂદીઓએ એકાગ્રતા શિબિરોમાં ખૂબ જ ખરાબ પરિસ્થિતિમાંથી પસાર થવું પડ્યું. આ સમય દરમિયાન, વિક્ટરના પિતા ભૂખ અને ન્યુમોનિયાથી મૃત્યુ પામ્યા. તેની માતા અને ભાઈનું પણ ગેસ ચેમ્બરમાં મોત થયું હતું. વિક્ટરની ગર્ભવતી પત્નીનું પણ આ રોગથી મૃત્યુ થયું હતું. પરંતુ આ બધા વચ્ચે વિક્ટરે પોતાની જાત પર કાબૂ રાખ્યો અને હિંમત હારી નહીં. તે કોઈક રીતે એકાગ્રતા શિબિરમાંથી ભાગવામાં સફળ રહ્યો. બાદમાં તેમણે 'મેન'સ સર્ચ ફોર મીનિંગ' નામનું પુસ્તક લખ્યું. આ પુસ્તકમાં તેમણે મુશ્કેલ સમયમાં જીવનનો અર્થ શોધવાની વાત કરી છે. આ માટે તેમણે 'લોગોથેરાપી' વિકસાવી, જેની મદદથી લાખો લોકો તેમના જીવનનો હેતુ શોધવામાં સફળ રહ્યા છે. જ્યારે જીવનનો અર્થ ખોવાઈ જાય છે
જીવનમાં એક એવો સમય આવે છે જ્યારે આપણે આપણા અસ્તિત્વની ચિંતા કરવા લાગે છે. 'આપણે કોણ છીએ, શું કરીએ છીએ અને શા માટે આ બધું કરીએ છીએ?' જેવા પ્રશ્નો મનમાં ઉઠવા લાગે છે. સાદી ભાષામાં જીવનનો હેતુ દેખાતો નથી. રોજ એક જ કામ કરવાથી મન થાકી જાય છે. સપના ઝાંખા પડવા લાગે છે અને જીવન પ્રત્યેનો પ્રેમ ઓછો થતો જાય છે. આવી સ્થિતિમાં ક્યારેક વ્યક્તિ ડિપ્રેશનનો શિકાર બની શકે છે. ગંભીર કિસ્સાઓમાં, આત્મહત્યાના વિચારો પણ આવી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, કેટલીક મનોવૈજ્ઞાનિક ટિપ્સ આપણા માટે ઉપયોગી થઈ શકે છે. લોગોથેરાપી શું છે, જેની મદદથી વિક્ટરને જીવનનો હેતુ મળ્યો?
લોગોથેરાપી એ પ્રખ્યાત મનોચિકિત્સક વિક્ટર ફ્રેન્કલ દ્વારા વિકસિત મનોવૈજ્ઞાનિક ઉપચાર છે, જે મુશ્કેલ સમયમાં જીવન પ્રત્યે સકારાત્મક વલણ જાળવવાનું શીખવે છે. વિક્ટર ફ્રેન્કલના જીવનની મદદથી પણ આને સમજી શકાય છે. જ્યારે વિક્ટર અને તેના પરિવારને હિટલરના ખતરનાક કોન્સન્ટ્રેશન કેમ્પમાં કેદ કરવામાં આવ્યા હતા, ત્યારે ત્યાંના મોટાભાગના કેદીઓ વિચારતા હતા કે તેઓ બચશે કે નહીં.પરંતુ આ સમય દરમિયાન વિક્ટરે વિચાર્યું કે તે બચી ગયા પછી શું કરશે. તે શિબિરમાં જ તેણે પુસ્તક લખવાનું અને પ્રખ્યાત વક્તા બનવાનું સ્વપ્ન જોયું. આ સપનાઓની મદદથી તેણે શિબિરનો મુશ્કેલ સમય પસાર કર્યો. જો તમે જીવનનો ઉદ્દેશ્ય ન સમજતા હોવ તો તમારા આખા દિવસનું આયોજન કરો.
અભ્યાસ, કરિયર કે સંબંધોને લઈને ઘણી વખત મનમાં ગૂંચવણો હોય છે. અથવા અમુક નિષ્ફળતા પછી, આખું જીવન અર્થહીન લાગે છે. આવી સ્થિતિમાં જીવન પ્રત્યેનો જુસ્સો ઓછો થવા લાગે છે. આવી સ્થિતિમાં, અચાનક સમગ્ર જીવનનો હેતુ સમજવો મુશ્કેલ બની જાય છે. આવી સ્થિતિમાં જીવનને નાના-નાના ભાગોમાં વહેંચવામાં મદદરૂપ સાબિત થાય છે. માર્ક પેટિટ, અમેરિકન ટાઈમ મેનેજમેન્ટ કોચ અને લુકમી કન્સલ્ટિંગના સ્થાપક, ટૂંકા ગાળાના ધ્યેયોની મદદથી જીવનનો અર્થ સમજવાની સલાહ આપે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમે નોકરી અને કારકિર્દીમાં આગળ શું કરવું તે સમજી શકતા નથી, તો આ વિચાર છોડી દો અને વિચારો કે તમારે આખો દિવસ ઑફિસમાં શું કરવાનું છે અને ઑફિસથી પાછા ફર્યા પછી તમારી શું યોજનાઓ છે. આવી નાની નાની યોજનાઓ બનાવીને તેને પૂર્ણ કર્યા પછી, તમને તમારા આખા જીવનની યોજના બનાવવાની સારી તક અને આત્મવિશ્વાસ મળશે. બીજાને 'આભાર' કહેવાથી તમને તમારા જીવનનો હેતુ મળશે
​​​​​​​હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટીના સૌથી લાંબા હેપ્પી સ્ટડીના અગ્રણી સંશોધકોમાંના એક ડો. રોબર્ટ વેલ્ડિંગર કહે છે કે કોઈના પ્રત્યે કૃતજ્ઞતા વ્યક્ત કરવી એ ખુશીની ચાવી છે. રોબર્ટના મતે, જ્યારે આપણે કોઈને 'થેન્ક યુ' કહીએ છીએ, ત્યારે આપણે ખરેખર આપણા જીવનના હેતુ તરફ એક મજબૂત પગલું ભરી રહ્યા છીએ. જ્યારે આપણે આપણા જીવનમાં આવેલા સારા ફેરફારો માટે કોઈનો આભાર માનીએ છીએ, ત્યારે તે જ સમયે આપણે એ પણ નક્કી કરીએ છીએ કે આપણા માટે શું સારું છે અને શું નથી. આ વિચાર પાછળથી જીવનનો અર્થ નક્કી કરે છે. પોતાનો રસ્તો બતાવે છે. જીવનનો અર્થ શોધવા માટે તમારી જાતને પ્રશ્નો પૂછો
'તે પોતાની જાત સાથે વાત કરતો રહે છે, એવું લાગે છે કે તેણે તેનું મન ગુમાવ્યું છે. ઘણી વખત આવી ટિપ્પણીઓ એવા લોકો સુધી પહોંચાડવામાં આવે છે જેઓ પોતાની જાત સાથે વાત કરે છે. પરંતુ પોતાની જાત સાથે વાત કરવી એ હંમેશા ગાંડપણની નિશાની નથી. એવું પણ શક્ય છે કે વ્યક્તિ પોતાની જાત સાથે વાત કરીને તેના જીવનનો અર્થ શોધતો હોય. અથવા સમસ્યા હલ કરવાનો પ્રયાસ કરો. 'વેરી વેલ માઇન્ડ'ના એક અહેવાલ મુજબ, અર્થહીન લાગતા જીવનનો અર્થ શોધવા માટે પોતાને પ્રશ્નો પૂછવા જરૂરી છે. રિપોર્ટ અનુસાર, તમારા ફ્રી ટાઇમમાં શાંત ચિત્તે તમારા મનની તપાસ કરીને અને તમામ શક્યતાઓને અન્વેષણ કરવાથી આવા પ્રશ્નોના જવાબો મેળવવા શક્ય છે.

આ પ્રકારના તમામ સમાચાર માટેે App ડાઉનલોડ કરો.