જેઠાલાલ વિદેશી ફ્રેબિકના તો કપડાં પહેરે:ટીવી શોમાં માત્ર કપડાં પાછળ જ કરોડો રૂપિયાનો ધુમાડો; સેટ પર હજારો કપડાંનો સ્ટોક
દરરોજ એક ચોક્કસ સમયે આપણે કોઈ સિરિયલ જોવા માટે ટીવીની સામે ગોઠવાઈ જઈએ છીએ. તેમાં આપણે સિરિયલોની ભવ્યતા જોઈ હશે. આજે આપણે જાણીશું કે આ ભવ્યતા માટે મોંઘા સેટ, પ્રખ્યાત સ્ટાર કાસ્ટ, આકર્ષક સ્ક્રિપ્ટ અને ભારે કોસ્ચ્યુમ જવાબદાર હોય છે. શોનું મોટાભાગનું બજેટ કોસ્ચ્યુમ પાછળ ખર્ચવામાં આવે છે. શોમાં એક્ટરો કેવા કપડાં પહેરશે તે શોના ડિરેક્ટર, ક્રિએટિવ ડિરેક્ટર અને ચેનલ સાથે જોડાયેલા લોકો નક્કી કરે છે. આ માટે કોસ્ચ્યુમ ડિઝાઈનરોને પણ રાખવામાં આવે છે. કોસ્ચ્યુમ ડિઝાઇનર્સ ઓન બોર્ડ હોય છે, પછી શોના રોલ વિશે બ્રીફ આપવામાં આવે છે. આ જ બ્રીફ અનુસાર, કોસ્ચ્યુમ ડિઝાઇનર દરેક રોલ માટે કપડાં તૈયાર કરે છે. આ અઠવાડિયે રીલ ટુ રિયલમાં, અમે પોશાકની પસંદગી, પડકારો, બજેટ અને ટીવી સિરિયલોમાં ડિઝાઇનરની ભૂમિકા વિશે વાત કરી. આ માટે અમે સિરિયલ 'કૃષ્ણા મોહિની'ના સેટ સહિત ઘણા સ્થળોએ પહોંચ્યા હતા. ત્યાં રહેલાં કોસ્ચ્યુમ ડિઝાઇનર પાર્થો ઘોષાલે અમને કેટલીક રસપ્રદ વાતો જણાવી હતી. પાર્થોએ કહ્યું કે, સામાન્ય રીતે ટીવી શોમાં કોસ્ચ્યુમ પાછળ દર મહિને 10 લાખ રૂપિયાથી વધુનો ખર્ચ થાય છે. શો લાંબા સમય સુધી ચાલતા હોવાથી તેમનું બજેટ કરોડોમાં જાય છે. આ ઉપરાંત, અમે કોસ્ચ્યુમ ડિઝાઇનર જીતુ લાખાણી સાથે પણ વાત કરી, જેઓ પ્રખ્યાત ટીવી પાત્ર જેઠાલાલ (દિલીપ જોષી) ના કપડાં ડિઝાઇન કરે છે. તેમણે જણાવ્યું કે સ્ક્રીન પર સામાન્ય દેખાતા જેઠાલાલના કપડાં માટેનું ફ્રેબિક ઈટાલીથી આયાત કરવામાં આવે છે. લોકો ઓર્ડર પણ આપે છે અને જેઠાલાલ જેવા કપડાં પણ ખરીદે છે. 'જેઠાલાલના કપડાં 16 વર્ષમાં ક્યારેય રિપીટ થયાં નથી'
અમે મુંબઈના બોરીવલીમાં ડિઝાઈનર જીતુ લાખાણીના સ્ટોર પર પહોંચ્યા. અહીં 'તારક મહેતા કા ઉલ્ટા ચશ્મા'ના પ્રખ્યાત પાત્ર જેઠાલાલના કપડાં ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યા છે. જીતુ લાખાણી લગભગ 16 વર્ષથી જેઠાલાલ એટલે કે દિલીપ જોશી માટે કપડાં બનાવે છે. આ 16 વર્ષમાં જેઠાલાલના કપડાં રિપીટ થયા નથી. તે કપડાં સામાન્ય લાગે છે, પરંતુ તેના ફેબ્રિક ઇટાલીથી આયાત કરવામાં આવે છે. જીતુ લાખાણીના નાના ભાઈ રોહિત લાખાણીએ જણાવ્યું કે, 'દેશ-વિદેશથી લોકો તેને ફોન કરે છે અને જેઠાલાલ જેવા કપડાં બનાવવાનો ઓર્ડર આપે છે.' સેટ પર હજારો કપડાં રાખવામાં આવ્યા છે
પાર્થો ઘોષાલે જણાવ્યું કે, 'કોસ્ચ્યુમ ડિઝાઈનરને કપડાં બનાવવા માટે બહુ ઓછો સમય મળે છે. કેટલીક વાર અમને ફક્ત એક જ દિવસમાં કપડાં તૈયાર કરવાનું કહેવામાં આવે છે.' પાર્થો અમને એક રૂમમાં લઈ ગયો. લગભગ 3 હજાર કપડાં ત્યાં રાખવામાં આવ્યા હતા. તેમણે કહ્યું કે આ તમામ કપડાં કલાકારોને પહેરવા માટે રાખવામાં આવ્યા છે. કપડાં ઉપરાંત શૂઝ અને જ્વેલરી પણ રાખવામાં આવી હતી. શૂટિંગ સમયે અહીંથી કપડાં અને શૂઝ બહાર કાઢીને કલાકાર સુધી પહોંચાડવામાં આવે છે. કપડાંની જાળવણી પર પુરુ ધ્યાન આપવામાં આવે છે
કપડાંની જાળવણી ઉપર પણ ખાસ ધ્યાન આપવામાં આવે છે. મહિનામાં એક કે બે વાર કપડાંને બહાર કાઢવામાં આવે છે અને લોન્ડ્રી માટે મોકલવામાં આવે છે. કેટલાક કપડાં એવા હોય છે જે વારંવાર ધોઈ શકતા નથી, તેથી તેને સ્ટ્રિમ કરવામાં આવે છે જેથી તે નવા અને ફ્રેશ જ જોવા મળે છે. કેટલાક ડ્રેસ જોવામાં માત્ર ભપકાદાર હોય છે, પરંતુ અંદરથી સોફ્ટ હોય
આપણે ઘણીવાર જોયું હશે કે ટીવી સિરિયલોમાં કલાકારો ખૂબ જ હેવી ડ્રેસ પહેરેલા જોવા મળે છે. ખાસ કરીને મહિલા કલાકારોમાં આ ગેટઅપ જોવા મળે છે. જો કે, તેઓ અસલમાં જેટલા દેખાય છે તેટલા ભારે નથી. તેમને બનાવવા માટે ખૂબ જ હળવા અને આરામદાયક કાપડનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. અમે પાર્થોને પૂછ્યું કે તે એક્ટરોને ભારે કપડાં પહેરવા માટે કેવી રીતે સમજાવે છે? જવાબમાં તેમણે કહ્યું, 'લગ્નનો સીન દરેક ફંક્શનમાં ચોક્કસથી ફિલ્માવવામાં આવે છે. જેમાં ખાસ કરીને મહિલા કલાકારો લહેંગામાં જોવા મળે છે. આ લહેંગા ભારે હોય છે. આ સ્થિતિમાં અમે લહેંગા અથવા સાડી માટે હળવા ફેબ્રિકનો ઉપયોગ કરીએ છીએ, જેના કારણે પહેરવામાં કોઈ સમસ્યા નથી થતી.' કેટલીકવાર છેલ્લી ક્ષણે કપડાં ઢીલા અથવા ટાઇટ થવા લાગે છે
ક્યારેક એવું બને છે કે શૂટિંગ દરમિયાન કપડાં ઢીલા અથવા ટાઇટ થઈ જાય છે, આ કિસ્સામાં દરજીની મદદથી કપડાંને તરત જ બદલી નાખવામાં આવે છે. 'ક્રિષ્ના મોહિની' ટીવી સીરિયલની એકટ્રેસ દેબાત્માએ કહ્યું, 'ક્યારેક અમને આપવામાં આવેલા કપડાં અમને સમજાતા નથી. તેમને છેલ્લી ક્ષણે બદલવાની જરૂર પડે છે.' શો ડિરેક્ટર દરેક રોલ વિશે કોસ્ચ્યુમ ડિઝાઇનરને ટૂંકમાં માહિતી આપે છે
ટીવી શોનાં પાત્રો માટે કપડાં બનાવવાની પ્રથમ પ્રક્રિયા શું છે? પાર્થોએ કહ્યું, 'પ્રથમ અમને શોના નિર્દેશક દ્વારા તમામ પાત્રો વિશે બ્રીફ કરવામાં આવે છે. પછી અમે સ્ક્રિપ્ટ સાથે લેખક સાથે બેસીએ છીએ. હવે ધારો કે શોમાં એક એવું પાત્ર છે જે આર્થિક રીતે સક્ષમ નથી અથવા આપણે કહી શકીએ કે શોમાં તેને ગરીબ બતાવવામાં આવ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં તેના ડ્રેસને ડિઝાઇન કરતી વખતે બે-ત્રણ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું પડે છે. સૌપ્રથમ, તે ડ્રેસને એવી રીતે બનાવો કે તે નવો ન લાગે. તેમાં વધારે ચમક ન હોવી જોઈએ. વણાટ એવું હોવું જોઈએ કે એવું લાગે કે કાપડ ઘણા વર્ષો જૂનું છે.' ધાર્મિક અને પૌરાણિક ટીવી શો માટે કોસ્ચ્યુમ બનાવવું એ સૌથી પડકારજનક
પાર્થોએ કહ્યું કે, પૌરાણિક શો માટે કલાકારો માટે કપડાં તૈયાર કરવા એ સૌથી પડકારજનક છે. ઘણી બધી ડીટેઈલિંગ કરવાની થાય છે. આ મામલો ધર્મ સાથે જોડાયેલો હોવાથી પહેલાં રોલ પર ઘણું સંશોધન કરવામાં આવે છે. અભ્યાસ પણ થાય છે. જો ભગવાન વિષ્ણુ પર કોઈ શો બનાવવામાં આવી રહ્યો છે, તો અમારે પહેલા તેમના લૂક વિશે સંશોધન કરવું પડશે. શોના ડિરેક્ટર સાથે લાંબી ચર્ચા કરવી પડે છે કે, તેના કેરેક્ટરને કયો ડ્રેસ સુટ કરશે. જે શોની થીમ મિડલ ક્લાસ વાળી હોય, તેમાં રોલને રિપીટ કપડામાં દેખાડવામાં આવે છે
શું પાત્રો ટીવી શોમાં કપડાંનું પુનરાવર્તન કરે છે? પાર્થોએ કહ્યું, 'શોમાં જ્યાં એક મધ્યમવર્ગીય પરિવારની વાર્તા બતાવવામાં આવી હોય છે, ત્યાં કપડાંનું પુનરાવર્તન થાય છે. આ એટલા માટે છે કે દર્શકોને શો પ્રસ્તુત લાગે . જ્યારે કોઈ શોમાં થોડી રોયલ્ટી બતાવવાની હોય ત્યાં કપડાંનું પુનરાવર્તન થવાની શક્યતા ઘણી ઓછી હોય છે.' 'કેટલીકવાર, 50 એપિસોડ પછી અમે નાના રોલને તેમના જૂના કપડાંમાં ફરીથી બતાવીએ છીએ. કોસ્ચ્યુમ ડિઝાઈનર તરીકે હું મારા શોમાં ડ્રેસ રિપીટ કરવાનું ટાળું છું. આ એટલા માટે છે કે હું શક્ય તેટલી મારી ક્રિએટિવિટી બતાવી શકું.' જો કોઈ સીનને ઘણા દિવસો સુધી શૂટ કરવામાં આવે તો કપડાં રિપીટ કરવા એ મજબૂરી બની જાય છે
શું પ્રોડક્શન ટીમ ક્યારેય કપડાંને રિપીટ કરવાની સૂચના આપે છે? પાર્થો કહે છે કે, 'પ્રોડક્શન હાઉસ ક્યારેય એવી સૂચનાઓ આપતું નથી કે કપડાને વારંવાર રિપીટ કરવા જોઈએ. આવું ત્યારે જ બને છે જ્યારે કોઈ સીન 3-4 દિવસ સુધી સતત પ્રસારિત થાય છે.' 'ઉદાહરણ તરીકે, એક સીન બતાવવામાં આવ્યો છે કે એક વ્યક્તિ ગામથી શહેરમાં જઈ રહ્યો છે અને પ્રવાસમાં તેમને ઘણા દિવસો લાગી રહ્યા છે, આ સ્થિતિમાં એક્ટરને માત્ર એક જ કપડામાં બતાવવાનો હોય છે. આ સ્થિતિમાં, અમે એક જ પ્રકારના 2-3 કપડાં બેકઅપ તરીકે રાખીએ છીએ, જેથી કોઈ સમસ્યા ન થાય.' કલાકારો કેટલીકવાર જાણી જોઈને ડિઝાઈનરને હેરાન-પરેશાન કરી દે છે
ક્યારેક એવું બને છે કે કપડાં વગેરે બધું બરાબર હોય છે, પરંતુ કલાકારો જાણી-જોઈને સમસ્યાઓ ઊભી કરે છે. તેઓ કપડાં પહેરવા અંગે પણ ખૂબ નાટક કરે છે.' પાર્થોએ કહ્યું, 'મારી સાથે આવું બે વાર થયું છે. તે ટોપની એક્ટ્રેસ છે, હું તેનું નામ નહીં લઉં. તેમણે દરેક વખતે મને હેરાન કરવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. કપડાં સારી સ્થિતિમાં હતા તેમ છતાં હેરાન કરવા માટે તે કપડા સારી સ્થિતિમાં ન હોવાનો ખોટો આક્ષેપ કરતા હતા. જેના કારણે શૂટિંગમાં પણ વિલંબ થયો હતો.' શું ક્યારેય એવું બન્યું છે કે પ્રોડક્શન હાઉસે કામ કર્યા પછી પૈસા ચૂકવ્યા ન હોય? પાર્થે કહ્યું, 'હા એક ઘટના બની છે. ZEE ચેનલ પર એક શો હતો. શોની પ્રોડક્શન ટીમે કામ પૂરું થયા પછી કલાકારો સહિત અમારી ટીમને પૈસા ચૂકવ્યા ન હતા. પછી મેં અમારા એસોસિએયેશનમાં ફરિયાદ નોંધાવી, જેમણે ઘણી મદદ કરી. આ પછી મારી સાથે આજ સુધી આવું કંઈ થયું નથી.' ટીવી ઈન્ડસ્ટ્રીમાં પહેલાં કલાકારો કપડાં અને લુક પર કામ કરતા હતા
અમે પ્રખ્યાત ટીવી એક્ટ્રેસ સુધા ચંદ્રનને કોસ્ચ્યુમ અને સ્ટાઇલ વિશે પૂછ્યું. જવાબમાં તેમણે કહ્યું, 'જ્યારે મેં પહેલો ટીવી શો કર્યો, તે સમયે અમને સ્ટાઈલિસ્ટ વગેરે મળ્યા નહોતા. અમારો મેકઅપ અમે જાતે જ કરતા હતા. કપડાં પણ અહીંથી-ત્યાંથી ગોઠવવા પડ્યા. કેટલાક ઉત્પાદકો કોસ્ચ્યુમ ડિઝાઇનિંગમાં ઘણો રસ લે છે. જેમાંથી એક છે જેડી મજીઠીયા. પ્રખ્યાત ટીવી શો 'વાગલે કી દુનિયા' બનાવનાર જેડી મજીઠિયાએ કહ્યું કે અન્ય નિર્માતાઓની જેમ તેઓ પણ કોસ્ચ્યુમ ડિઝાઇનિંગમાં યોગ્ય રસ દાખવે છે.
આ પ્રકારના તમામ સમાચાર માટેે App ડાઉનલોડ કરો.