આજે નેશનલ લો યુનિવર્સિટી ગાંધીનગર ખાતે વિતાન-2 હોલમાં નવા ફોજદારી કાયદાઓ પર પત્રકારો માટે મીડિયા વર્કશોપ નું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું.

આજે એટલે કે 24-05-2024, સવારે 10,00 કલાકે વિતાન-2 હોલ, ગાંધીનગર નેશનલ લો યુનિવર્સિટી,ગાંધીનગર ખાતે નવા ફોજદારી કાયદાઓ પર પત્રકારો માટે મીડિયા વર્કશોપ નું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. આ વર્કશોપ નો મુખ્ય વિષય જુલાઈ 2024 થી અમલમાં આવનારા નવા ત્રણ કાયદા વિશે વ્યાપક સમજણથી સજ્જ કરવાનો હતો,જેથી સચોટ અને માહિતગાર રિપોર્ટિંગ સુનિશ્ચિત થાય. આ નવા ફોજદારી કાયદાઓ વિશે માહિતી આપનાર એટલે કે કાર્યક્રમના મુખ્ય વક્તા ડૉ. નીરજા ગોતરું (આઈપીએસ), એડીજીપી, ટ્રેનિંગ, ગુજરાત પોલીસ રહ્યા હતા.

આ કાર્યક્રમની શરૂઆત દિપ પ્રગટાવીને દેશ ભક્તિ નાં ગીત સાથે કરવામાં આવી હતી.

30 થી વધુ જોગવાઈઓ છે જે પીડિતોના અધિકારોને પ્રાધાન્ય આપીને અસરકારક રીતે સુરક્ષિત કરે છે.

કાયદાને ભારતીય નૈતિકતા સાથે સુસંગત બનાવવા માટે, નવા ફોજદારી કાયદાઓ વધુ પીડિત-કેન્દ્રિત બનવા તરફ નોંધપાત્ર ફેરફારો સાથે લાવવામાં આવ્યા છે. ભારતીય નાગરિક સુરક્ષા સંહિતા, 2023 પીડિતોના અધિકારોને ઘણી રીતે વ્યાખ્યાયિત અને સંરક્ષિત કરવામાં આવ્યા છે, જે પીડિતોને ફોજદારી કાર્યવાહીમાં સક્રિય સહભાગી બનાવે છે. 30 થી વધુ જોગવાઈઓ છે જે પીડિતોના અધિકારોને પ્રાધાન્ય આપીને અસરકારક રીતે સુરક્ષિત કરે છે.

આ 30 જોગવાઈ ની વાત કરીએ તો કલમ 173(1) હેઠળ એફઆઈઆર દાખલ કરવા માટે પોલીસ સ્ટેશનની પ્રત્યક્ષ મુલાકાત લેવાની પરંપરાગત જરૂરિયાતને ઈલેક્ટ્રોનિક માધ્યમથી (ઈ-એફઆઈઆર) એફઆઈઆર દાખલ કરવાની જોગવાઈ દ્વારા બદલવામાં આવી છે. વધુમાં, માત્ર અધિકારક્ષેત્રના પોલીસ સ્ટેશનમાં એફઆઈઆર નોંધાવવાની જવાબદારી દૂર કરવામાં આવી છે, જેનાથી પીડિતો દેશના કોઈપણ પોલીસ સ્ટેશનમાં એફઆઈઆર નોંધાવી શકે છે. મહિલાઓ વિરુદ્ધના અમુક ગુનાઓમાં, મહિલા પોલીસ અધિકારી દ્વારા એફઆઈઆર નોંધાવવી ફરજિયાત છે. અને જ્યાં પીડિત અસ્થાયી અથવા કાયમી ધોરણે માનસિક અથવા શારીરિક રીતે અસમર્થ હોય, તો આવી એફઆઈઆર પીડિતના ઘરે દાખલ કરવામાં આવશે. આ જોગવાઈઓ માત્ર ભૌગોલિક અવરોધોને દૂર કરતી નથી, પરંતુ કાયદા અમલીકરણ એજન્સીઓની પહોંચમાં પણ નોંધપાત્ર વધારો કરે છે. ખાસ કરીને મર્યાદિત પરિવહન વિકલ્પો ધરાવતા અથવા સ્થાનિક સતામણીનો સામનો કરી રહેલા પીડિતોને ફાયદો પહોંચાડે છે.

કોઈ પણ ગુનાની તપાસ ન થાય તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે, જો એફઆઈઆર નોંધવામાં આવી ન હોય, તો પીડિતોને પોલીસ અધિક્ષકનો સંપર્ક કરવાનો અધિકાર છે, જેઓ પોતે ગુનાની તપાસ કરી શકે છે અથવા કલમ 173(4)) હેઠળ ફરિયાદ નોંધાવી શકે છે. ગૌણ અધિકારી. ખાસ કરીને 3 થી 7 વર્ષની જેલ સાથે સજાપાત્ર અપરાધોના કિસ્સામાં SHO, DSPની પરવાનગી લીધા પછી, કલમ 173/3) હેઠળ 14 દિવસની અંદર પ્રાથમિક તપાસ કરી શકે છે. કલમ 175(1) હેઠળ પોલીસ અધિક્ષક નાયબ પોલીસ અધિક્ષકને ગંભીર અથવા ધૃણાસ્પદ પ્રકૃતિના ગુનાની તપાસ કરવા નિર્દેશ આપી શકે છે. જો એસપીનો સંપર્ક કરવા છતાં ગુનો નોંધાયેલો રહે છે, તો પીડિતને કલમ 175(3) હેઠળ મેજિસ્ટ્રેટની દરમિયાનગીરી મેળવવાનો અધિકાર છે, જે પોલીસ અધિકારીની અરજી સાંભળ્યા પછી તપાસનું નિર્દેશન કરી શકે છે. કલમ 176(3) હેઠળ, ગુનાના સ્થળની ફોરેન્સિક તપાસ ફરજિયાત છે જેથી 7 વર્ષથી વધુની સજા થઈ શકે તેવા ગુનાઓમાં સંપૂર્ણ પુરાવા સંગ્રહ અને વિશ્લેષણ સુનિશ્ચિત થાય. સુલભ, જવાબદાર અને પ્રતિભાવશીલ કાયદા અમલીકરણ મશીનરી, જે સુવ્યવસ્થિત પ્રક્રિયાઓને અનુસરે છે અને સમયસર કાર્યવાહી માટે જવાબદારી સોંપે છે, તે સિસ્ટમમાં પારદર્શિતા લાવે છે. નવા કાયદા પીડિતને આ મિકેનિઝમના કેન્દ્રમાં રાખે છે અને પીડિતોને સાંભળવા માટે બહુવિધ માર્ગો પ્રદાન કરે છે. ફોરેન્સિક નિપુણતાના આધારે સંપૂર્ણ તપાસ સુનિશ્ચિત કરીને પીડિતોના અધિકારોને વધુ મજબૂત બનાવવામાં આવ્યા છે.
આમ નવા ફોજદારી કાયદા એક જુલાઈ 2024 થી અમલમાં આવશે. આ કાયદાના અમલ પછી એફઆર થી લઈને કોર્ટના નિર્ણય સુધીની સમગ્ર પ્રક્રિયા ઓનલાઈન થઈ જશે અને ભારત એવો દેશ બની જશે જે તેની ફોજદારી ન્યાય પ્રણાલીમાં આધુનિક ટેકનોલોજી નો સૌથી વધુ ઉપયોગ કરે છે. આ કાયદાઓ તારીખ દર તારીખની પ્રથાનો અંત સુનિશ્ચિત કરશે અને દેશમાં ન્યાયિક પ્રણાલી સ્થાપિત કરશે જેના દ્વારા ત્રણ વર્ષમાં ન્યાય મળી શકે.

આ કાર્યકમ દરમિયાન ઉપસ્થિત પત્રકારો દ્વારા મુખ્ય પ્રવકતા ડૉ. નીરજા ગોતરું (આઈપીએસ), એડીજીપી ને આજના વિષયને તેમજ અન્ય પોલીસ ડિપાર્ટમેન્ટ સંબંધિત સવાલો કરવામાં આવ્યા હતા.પત્રકારો દ્વારા પુછવામાં આવેલા દરેક પ્રશ્નનો નાં જવાબ મુખ્ય પ્રવકતા દ્વારા સચોટ માહિતી સાથે સંતોષકારક આપવામાં આવ્યા હતા.

આ પછી ભારતનું રાષ્ટ્રગીત “જન મન ગણ અધિકારી” ગાઈને કાર્યક્રમનું સમાપન કરવામાં આવ્યું હતું. આ કાર્યક્રમના અંતે પત્રકારો માટે ભોજન વ્યવસ્થા પણ રાખવામાં આવી હતી.

PUBLISH BY : SAURANG THAKKAR
AHMEDABAD JILLA BUREAU CHIEF

આ પ્રકારના તમામ સમાચાર માટેે App ડાઉનલોડ કરો.