રાવલપિંડીનો હીરો બાંગ્લાદેશનો કસાઈ બન્યો:બંગાળીઓની કત્લેઆમ કરનાર જનરલ ટિક્કા ખાન; કોણ છે રઝાકાર, જેના ઉલ્લેખથી બાંગ્લાદેશ સળગ્યું

જો સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓના પુત્રો અને પૌત્રોને અનામત નહીં મળે તો શું રઝાકારોના પૌત્રોને અનામત મળશે? બાંગ્લાદેશના વડાંપ્રધાન શેખ હસીનાએ 14 જુલાઈએ આપેલા ઈન્ટરવ્યુમાં આ વાત કહી હતી. આ પછી ઢાકામાં ચાલી રહેલ અનામતનો વિરોધ હિંસક બની ગયો. વિરોધ કરી રહેલા વિદ્યાર્થીઓએ સરકારી ટીવી ચેનલને આગ ચાંપી દીધી હતી જ્યાં હસીનાએ ઈન્ટરવ્યુ આપ્યો હતો. ઢાકા યુનિવર્સિટીમાં 'તુઇ કે, આમી કે રઝાકાર, રઝાકાર'ના નારા ગુંજવા લાગ્યા. એક સપ્તાહથી ચાલી રહેલા વિરોધ પ્રદર્શનમાં 100થી વધુ લોકોના મોત થયા છે. ઢાકા યુનિવર્સિટીને ખાલી કરાવવામાં આવી છે અને આગામી આદેશ સુધી બંધ કરી દેવામાં આવી છે. આખરે આ રઝાકાર કોણ છે જેના ઉલ્લેખથી બાંગ્લાદેશ સળગી રહ્યું છે? હસીનાએ શા માટે આનો ઉલ્લેખ કર્યો અને 1971ના યુદ્ધ સાથે તેમનો શું સંબંધ છે, બાંગ્લાદેશમાં હિંસા સંબંધિત 5 પ્રશ્નોના જવાબો... રઝાકાર કોણ છે?
વર્ષ હતું 1971. બાંગ્લાદેશના યુદ્ધમાં પાકિસ્તાને આત્મસમર્પણ કર્યાને બે દિવસ વીતી ગયા હતા. 18 ડિસેમ્બરની સવારે ઢાકાની બહાર એક પછી એક 125 મૃતદેહો મળી આવ્યા છે. દરેકના હાથ પીઠ પાછળ બંધાયેલા હતા. તેમની ઓળખ કરવી પણ મુશ્કેલ બની રહી હતી. તેમાંથી કેટલાકને ગોળી મારવામાં આવી હતી, કેટલાકનું ગળું દબાવવામાં આવ્યું હતું અને કેટલાક પર છરી વડે હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. આ તમામ 125 લોકો બાંગ્લાદેશની જાણીતી હસ્તીઓ હતા. આ તે 300 લોકોમાંના હતો જેમને 'રઝાકારો' દ્વારા બંધક બનાવવામાં આવ્યા હતા, જેથી કરીને તેમના જીવનના બદલામાં તેઓ બાંગ્લાદેશમાં સતત આગળ વધી રહેલી ભારતીય સૈન્ય પાસે પોતાની વાત મનાવી શકે. જો કે, પાકિસ્તાનના ઘૂંટણિયે પડવાની સંભાવના લાગતા જ રઝાકારોએ તમામ બંધકોને મારી નાખ્યા. ઢાકાની બહાર એક ફેક્ટરી અને મસ્જિદને રઝાકારોએ અડ્ડો બનાવ્યો હતો. અહીંથી તેઓ એવા લોકો પર પણ ગોળીઓ ચલાવી રહ્યા હતા જેઓ તેમના સ્વજનોના મૃતદેહોને ઓળખવા માટે ત્યાં પહોંચી રહ્યા હતા. ભારતીય સૈનિકોને આ અંગેની માહિતી મળતા જ તેઓ તરત જ ત્યાં પહોંચી ગયા હતા અને ફેક્ટરીને રઝાકારોથી મુક્ત કરાવી હતી. ફેક્ટરી પાસે વધુ બંગાળીઓના મૃતદેહ મળી આવ્યા હતા. ભારતીય સેનાની કાર્યવાહીમાં બચી ગયેલા બે રઝાકારોએ આત્મસમર્પણ કર્યું હતું. તેમણે 300 લોકોની હત્યા કર્યાની કબૂલાત કરી હતી. 1971ના યુદ્ધ દરમિયાન, બાંગ્લાદેશમાં 'રઝાકાર' બનવું એ સામાન્ય બાબત ન હતી, જેનો અર્થ સ્વયંસેવક અથવા સમર્થક થાય છે. જોકે, બાંગ્લાદેશમાં તેને ખૂબ જ અપમાનજનક માનવામાં આવવા લાગ્યું. રઝાકારનો અર્થ ગદ્દાર થઈ ગયો, જેણે પાકિસ્તાની જનરલ ટિક્કા ખાનના કહેવા પર 1971ના યુદ્ધમાં પોતાના જ લોકોનું લોહી વહાવ્યું હતું. બાંગ્લાદેશનો કસાઈ કેવી રીતે બન્યો રાવલપિંડીનો હીરો...
માર્ચ 1971માં પાકિસ્તાનના જનરલ ટિક્કા ખાનને બાંગ્લાદેશ (તત્કાલીન પૂર્વ પાકિસ્તાન)ની જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી. ડિસેમ્બરમાં 8 મહિના પછી યુદ્ધ બંધ થયું ત્યાં સુધીમાં 30 લાખ બાંગ્લાદેશીઓ માર્યા ગયા હતા. 4 લાખ મહિલાઓ પર બળાત્કાર થયો હતો. 244 દિવસમાં એવો એક પણ દિવસ ન હતો, જ્યારે બાંગ્લાદેશમાંથી સામૂહિક હત્યા અને બળાત્કારના અહેવાલો ન આવ્યા હોય. જો કે, ટિક્કાની નિમણૂક પર અમેરિકન અખબાર ન્યૂયોર્ક ટાઈમ્સે એપ્રિલ 1971માં લખ્યું હતું કે, 'પશ્ચિમ પાકિસ્તાન, જ્યાં સદીઓથી સૈનિકોના પગલા ગુંજતા રહે છે, અહીંથી જ એલેક્ઝેન્ડર ધ ગ્રેટે દિલ્હી તરફ કૂચ કરી હતી. અહીં બ્રિટિશ અધિકારીઓએ રાણી વિક્ટોરિયાના સામ્રાજ્ય માટે સૈનિકો તૈયાર કર્યા હતા. જ્યારે ટિક્કા ખાનનો જન્મ 1915માં રાવલપિંડી પાસેના આ જ ગામમાં થયો હતો, ત્યારે તે પણ ફાઇટર બનશે તે નિશ્ચિત હતું. ટિક્કા ખાનનું મિલિટરી બેકગ્રાઉન્ડ ભારતમાં તૈયાર થયું હતું. યાહ્યા ખાને ભારતીય સૈન્યનો સામનો કરવા માટે ટિક્કાને બાંગ્લાદેશ મોકલ્યા હતા. 1935માં ભારતીય મિલિટરી એકેડમી, દેહરાદૂન અને આર્મી કેડેટ કોલેજ, મધ્યપ્રદેશમાં અભ્યાસ કર્યા બાદ ટિક્કા ખાનને બ્રિટિશ ઈન્ડિયન આર્મીમાં ભરતી કરવામાં આવ્યો હતો. વર્ષ 1939માં ટિક્કા ખાનને કમિશન ઓફિસર બનાવવામાં આવ્યા હતા. બીજા વિશ્વયુદ્ધમાં તે બર્મામાં અને ઈટાલિયન મોરચે લડ્યા હતા. ભાગલા પછી ટિક્કા પાકિસ્તાન ગયા. જ્યાં તેમને 1962માં મેજર જનરલ બનાવવામાં આવ્યા હતા. વર્ષ 1965માં ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધ થયું હતું. એનવાયટી અનુસાર, ટિક્કા ખાને કચ્છના રણની લડાઈમાં ભારતીય સેના સામે બહાદુરી બતાવી હતી. આ કારણે તે પાકિસ્તાનમાં પ્રખ્યાત થયા હતા. તેઓ રાવલપિંડીના હીરો તરીકે ઓળખાવા લાગ્યા. પૂર્વ પાકિસ્તાનમાં પહોંચ્યા પછી, ટિક્કા ખાને સ્વતંત્રતા માટે વિરોધ કરી રહેલા મુક્તિ બાહિની મોરચાને નિયંત્રિત કરવા માટે ત્રણ પ્રકારના લશ્કરની રચના કરી. અલ બદર, અલ શમ્સ અને રઝાકાર. ટિક્કા ખાનના આદેશ પર, જમાત-એ-ઈસ્લામીના નેતા મૌલાના અબુલ કલામને રઝાકારોના નેતા બનાવવામાં આવ્યા હતા. શરૂઆતમાં રઝાકાર સેનામાં માત્ર 96 લોકો હતા. બાદમાં તેમની સંખ્યા 50,000ની નજીક પહોંચી ગઈ હતી. રઝાકારોમાં ઉર્દૂભાષી મુસ્લિમોનો સમાવેશ થાય છે જેઓ ભાગલા સમયે બિહારથી બાંગ્લાદેશ સ્થળાંતર કરી ગયા હતા. તેઓ પાકિસ્તાનના સમર્થક હતા અને ભાષાના નામે બાંગ્લાદેશ અલગ દેશ બને તે ઈચ્છતા ન હતા. યેલેના બીબરમેને તેમના પુસ્તક 'ગેમ્બલિંગ વિથ વાયોલન્સઃ સ્ટેટ આઉટસોર્સિંગ ઓફ વોર ઈન પાકિસ્તાન એન્ડ ઈન્ડિયા'માં પૂર્વ રઝાકારોને ટાંકીને કહ્યું છે કે તેઓ ગરીબ અને અભણ હતા. તેઓને ખાતરી થઈ ગઈ કે તેઓ ઈસ્લામ માટે લડી રહ્યા છે. ટિક્કા ખાને મુજીબુર રહેમાનની અવામી લીગ સામે સીધી લશ્કરી કાર્યવાહી શરૂ કરી. 25 માર્ચે શરૂ થયેલ આ ઓપરેશનને સર્ચલાઇટ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આંકડા અનુસાર, પાકિસ્તાની સેના અને મિલિશિયાની બર્બર કાર્યવાહીમાં હજારો બંગાળીઓ માર્યા ગયા. રાવલપિંડીના હીરો કહેવાતા ટિક્કા ખાન આ ઘટના પછી 'બંગાળના કસાઈ' તરીકે ઓળખાવા લાગ્યા. શું હાલ વિરોધ કરી રહેલા લોકો રઝાકારો છે?
મીડિયા અહેવાલો અનુસાર, શેખ હસીનાએ પ્રદર્શનકારીઓને અપમાનિત કરવા અને જનતામાં તેમની છબીને નુકસાન પહોંચાડવા માટે તેમને રઝાકાર કહ્યા હતા. તેઓ રઝાકારના બાળકો છે કે કેમ તેની પુષ્ટિ થઈ નથી. નિવેદન આપતા પહેલા શેખ હસીનાએ પણ વિચાર્યું ન હોતું કે દેખાવકારોને રઝાકાર કહેવાથી તેમની સરકારને એટલી મોંઘી પડશે કે બાંગ્લાદેશનો વિરોધ આખી દુનિયાના રડારમાં આવી જશે. વિદ્યાર્થીઓએ સરકાર સામે 'રઝાકાર' શબ્દને પોતાનું હથિયાર બનાવ્યું હતું. તેમણે જનતાને આ સંદેશ આપ્યો કે કેવી રીતે સરકાર પરીક્ષાની તૈયારી કરી રહેલા વિદ્યાર્થીઓને માત્ર તેમની માંગણીઓ આગળ ધપાવવા માટે 'ગદ્દાર' સાબિત કરવા માગે છે. બાંગ્લાદેશી અખબાર ડેઇલી સ્ટારના જણાવ્યા અનુસાર, વડાપ્રધાન બાદ તેમની પાર્ટીના અન્ય નેતાઓએ પણ વિરોધ કરી રહેલા વિદ્યાર્થીઓના ગુસ્સાને વધુ ભડકાવવા માટે સમાન નિવેદનો આપ્યા હતા. સમાજ કલ્યાણ મંત્રી દીપુ મોનીએ કહ્યું- રઝાકારોને બાંગ્લાદેશનો પવિત્ર ધ્વજ પકડવાનો કોઈ અધિકાર નથી. તે જ સમયે, માહિતી અને પ્રસારણ રાજ્ય મંત્રી મોહમ્મદ અલી અરાફાતે કહ્યું કે રઝાકારોની કોઈપણ માગ સ્વીકારવામાં આવશે નહીં. નેતાઓના આવા નિવેદનોથી રોષે ભરાયેલા વિદ્યાર્થીઓનો વિરોધ ઉગ્ર બન્યો હતો. એએફપીના અહેવાલ મુજબ હિંસામાં અત્યાર સુધીમાં ઓછામાં ઓછા 115 લોકોના મોત થયા છે. આ સિવાય 2500થી વધુ લોકો ઘાયલ થયા છે. એ કયું આરક્ષણ છે જેની સામે 100થી વધુ લોકો માર્યા ગયા?
1971માં બાંગ્લાદેશ આઝાદ થયું. બાંગ્લાદેશી અખબાર ડેઇલી સ્ટારના અહેવાલ મુજબ, આ વર્ષથી જ ત્યાં 80 ટકા ક્વોટા સિસ્ટમ લાગુ કરવામાં આવી હતી, જેમાં સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓનાં બાળકોને નોકરીમાં 30%, પછાત જિલ્લાઓને 40% અને મહિલાઓને 10% અનામત આપવામાં આવી હતી. સામાન્ય વિદ્યાર્થીઓ માટે માત્ર 20% બેઠકો રાખવામાં આવી હતી. 1976માં પછાત જિલ્લાઓ માટે અનામત 20% કરવામાં આવી હતી. આનાથી સામાન્ય વિદ્યાર્થીઓ માટે 40% બેઠકો થઈ ગઈ. 1985માં પછાત જિલ્લાઓ માટે અનામતને વધુ ઘટાડીને 10% કરવામાં આવી હતી અને લઘુમતીઓ માટે 5% ક્વોટા ઉમેરવામાં આવ્યો હતો. આનાથી સામાન્ય વિદ્યાર્થીઓ માટે 45% બેઠકો રહી. શરૂઆતમાં માત્ર સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓનાં પુત્ર-પુત્રીઓને જ અનામત મળતી હતી, પરંતુ 2009થી એમાં પૌત્ર-પૌત્રીઓનો પણ સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. 2012 વિકલાંગ વિદ્યાર્થીઓ માટે 1% ક્વોટા પણ ઉમેરવામાં આવ્યો હતો. આનાથી કુલ ક્વોટા 56% થયો ક્વોટા સિસ્ટમ પર શેખ હસીનાનું શું છે સ્ટેન્ડ?
વર્ષ 2018માં વિદ્યાર્થીઓના વિરોધના 4 મહિના પછી, હસીના સરકારે ક્વોટા સિસ્ટમ નાબૂદ કરી હતી, પરંતુ ગયા મહિને 5 જૂને સુપ્રીમ કોર્ટે સરકારને ફરીથી અનામત આપવાનો આદેશ આપ્યો હતો. કોર્ટે કહ્યું હતું કે આરક્ષણ ફરીથી એ જ રીતે લાગુ કરવું જોઈએ, જે રીતે 2018 પહેલાં હતું. બાંગ્લાદેશના વિદ્યાર્થીઓ અનામતથી ડરે ​​છે?
બાંગ્લાદેશમાં પણ ભારતની જેમ સરકારી નોકરીઓ રોજગારીનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે. બાંગ્લાદેશમાં દર વર્ષે 4 લાખથી વધુ વિદ્યાર્થીઓ 3 હજાર બાંગ્લાદેશ પબ્લિક સર્વિસ કમિશન (BPSC) માટે સ્પર્ધા કરે છે. કેટલાંક વર્ષો સુધી ક્વોટા ન મળવાને કારણે એમાં મેરિટનો દબદબો હતો, પરંતુ હવે વિદ્યાર્થીઓને ડર છે કે અડધાથી વધુ બેઠકો 'ક્વોટાવાળા લોકો' લેશે. હવે આ વિદ્યાર્થીઓ તમામ વિદ્યાર્થીઓ માટે સમાન અધિકારની માગ કરી રહ્યા છે. તેમનું કહેવું છે કે સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓના પૌત્રોને અનામત આપવાનો કોઈ અર્થ નથી. સરકારી નોકરીઓમાં ક્વોટા નહીં, પણ મેરિટની જરૂર હોય છે. સ્ટુડન્ટ્સની 5 માગ

આ પ્રકારના તમામ સમાચાર માટેે App ડાઉનલોડ કરો.