ભારત માટે રશિયા અમેરિકા સાથે લડ્યું:ક્યારેક ગાય ભેટમાં આપી તો ક્યારેક મિસાઈલ મોકલીને દુશ્મનોથી બચાવ્યા; ઈન્ડિયા-રુસ મિત્રતાના PHOTOS

'ભારત અને રશિયા વચ્ચેનો સંબંધ માત્ર રાજનીતિ, ડિપ્લોમેસી કે અર્થવ્યવસ્થાનો નથી, પરંતુ તે કંઈક વધુ ઊંડો છે.' એસ જયશંકરે રશિયાની મુલાકાત લીધી ત્યારે આ નિવેદન આપ્યું હતું. હવે એવા સમયે જ્યારે પશ્ચિમી દેશોએ રશિયાને અલગ કરી દીધું છે ત્યારે પીએમ નરેન્દ્ર મોદી રશિયા જઈ રહ્યા છે. ભારત અને રશિયા વચ્ચેની આ મિત્રતા 77 વર્ષ પહેલાં શરૂ થઈ હતી, જ્યારે પ્રથમ રશિયન રાજદૂતે સ્વતંત્ર ભારતમાં પગ મૂક્યો હતો. પછી એક સમય એવો આવ્યો જ્યારે રશિયાએ ભારતને બચાવવા અમેરિકા અને બ્રિટન સામે પોતાનાં યુદ્ધ જહાજો મોકલ્યાં. તો આવો... નીચે આપેલી 21 તસવીરોમાં બંને દેશોની મિત્રતાની સફર ઉપર એક નજર કરીએ... તસવીર- 21 ડિસેમ્બર 1947 પ્રથમ વખત ભારતે વિજય લક્ષ્મી પંડિતને રશિયા (તત્કાલીન સોવિયત સંઘ)માં રાજદૂત તરીકે નિયુક્ત કર્યાં. જ્યારે રશિયાએ કિરીલ નોવિકોવને ભારતીય રાજદૂત તરીકે દિલ્હી મોકલ્યા હતા. આ તસવીર તે સમયની છે જ્યારે તે પોતાની પત્ની અને બાળકો સાથે દિલ્હી એરપોર્ટ પર ઊતર્યા હતા. આ તે દિવસ હતો જ્યારે ભારત-રશિયા સંબંધોનો અતૂટ પાયો નાખવામાં આવ્યો હતો. તસવીર- 7 નવેમ્બર 1951 આ વર્ષે વિશ્વના સૌથી મોટા કામદારોની રશિયન ક્રાંતિનાં 34 વર્ષ પૂર્ણ થઈ રહ્યાં હતાં. રશિયામાં આ પ્રસંગે એક ભવ્ય કાર્યક્રમનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. ભારતના રાષ્ટ્રપતિ રાજેન્દ્ર પ્રસાદને તેમાં હાજરી આપવાનું આમંત્રણ મળ્યું. રશિયાના રાજદૂત કિરીલ નોવિકોવ પોતે આમંત્રણ લઈને ભારતના રાષ્ટ્રપતિ ડૉ.રાજેન્દ્ર પ્રસાદ પાસે પહોંચ્યા હતા. આ તસવીર તે સમયની છે. તસવીર- 7 જૂન 1955 પંડિત જવાહર લાલ નહેરુએ 1955માં પીએમ તરીકે પ્રથમ વખત સોવિયત સંઘની મુલાકાત લીધી હતી. આ સમય દરમિયાન મોસ્કોના એરપોર્ટ પર તત્કાલીન કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી સેક્રેટરી અને રશિયાના સૌથી મોટા નેતા નિકિતા ખ્રુશ્ચેવે તેમનું સ્વાગત કર્યું હતું. જોકે આ જવાહરલાલ નહેરુની પ્રથમ સોવિયેત મુલાકાત નહોતી. ઓક્ટોબર ક્રાંતિની 10મી વર્ષગાંઠમાં ભાગ લેવા તેઓ તેમના પિતા સાથે 1927માં મોસ્કો પણ ગયા હતા. તસવીર- 28 નવેમ્બર 1955 ભારત અને રશિયા વચ્ચેની મિત્રતા ગાઢ બની રહી હતી. નહેરુની મુલાકાતના 5 મહિના પછી પ્રથમ વખત યુએસએસઆર મંત્રી પરિષદના અધ્યક્ષ નિકોલાઈ બુલ્ગનિન અને નિકિતા ખ્રુશ્ચેવ (CPSU કેન્દ્રીય સમિતિના મુખ્ય સચિવ) પોતે ભારતની મુલાકાતે આવ્યા. બંને નેતાઓએ નવી દિલ્હીના હૈદરાબાદ હાઉસમાં ઘણા દિવસો વિતાવ્યા. બંને 3 અઠવાડિયાની લાંબી મુલાકાતે ભારત આવ્યા હતા. આ મુલાકાત એટલા માટે પણ ખાસ હતી કારણ કે શીતયુદ્ધની શરૂઆત પછી પ્રથમ વખત કોઈ રશિયન નેતા એવા દેશની મુલાકાતે ગયા હતા જે સમાજવાદી ન હતો. આ તસવીર એ પ્રવાસની છે. તસવીર- 10 ડિસેમ્બર 1955 બુલ્ગનિન અને ખ્રુશ્ચેવ પણ કાશ્મીરની મુલાકાતે ગયા હતા. કાશ્મીરીઓએ ત્યાં તેમનું સ્વાગત કરવા માટે સરઘસ કાઢ્યું હતું. મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, તેમને જોવા માટે 20 લાખથી વધુ લોકો એકઠા થયા હતા. તેઓ જ્યારે શ્રીનગરની સડકો પર નીકળ્યા ત્યારે રસ્તાઓ જામ થઈ ગયા હતા. કાશ્મીરની આ મુલાકાતનું પરિણામ એ આવ્યું કે 7 વર્ષ પછી જ્યારે 22 જૂન 1962ના રોજ સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સુરક્ષા પરિષદ (UNSC)માં કાશ્મીરનો મુદ્દો ઉઠાવવામાં આવ્યો ત્યારે સોવિયેત રશિયાએ તેના 100મા વીટો સાથે ભારતને સમર્થન આપ્યું. તસવીર- 10 ડિસેમ્બર 1955 ખ્રુશ્ચેવ અને બલ્ગાનિનનું જમ્મુ અને કાશ્મીરના તત્કાલીન વડાપ્રધાન બક્ષી ગુલામ મોહમ્મદ દ્વારા સ્વર્ગ (કાશ્મીર), ભારતની મુલાકાતે સ્વાગત કરવામાં આવ્યું હતું. સોવિયત સંઘના ટોચના નેતાઓની કાશ્મીર મુલાકાતની વિશ્વભરમાં ચર્ચા થઈ હતી. આ દરમિયાન ખ્રુશ્ચેવે કાશ્મીર પર મોટું નિવેદન આપ્યું અને તેને ભારતનો ભાગ ગણાવ્યો. તસવીરમાં બક્ષી અને ખ્રુશ્ચેવ એકબીજાને ગુસ્તાબા (કાશ્મીરી વાનગી) ખવડાવી રહ્યા છે. તસવીર- ડિસેમ્બર 1955 આ તસવીર કાશ્મીરમાં ખ્રુશ્ચેવ અને બુલ્ગનિનના રોડ શોની છે. આ રોડ શો દરમિયાન તેમની સાથે વડાપ્રધાન બક્ષી ગુલામ મોહમ્મદ અને સદર-એ-રિયાસત કરણ સિંહ પણ હતા. તેમના સ્વાગત માટે હજારોની ભીડ ઊમટી પડી હતી. ડિસેમ્બર 1955 ભારતની મુલાકાત દરમિયાન, ખ્રુશ્ચેવ અને બુલ્ગનિન, રશિયા પાછા ફરતા પહેલાં કોઈમ્બતુર નજીકના વદામાદુરાઈ ગામની મુલાકાત લીધી હતી. અહીં જ બલ્ગેનિન નાળિયેરનો રસ પીવા માટે ખેતરમાં રોકાયા હતા. આજે પણ લોકો આ જગ્યાને 'બુલ્ગાનિન થોટ્ટમ' કહે છે. આ તસવીર તે સમયની છે. તસવીર- 27 માર્ચ 1960 વડાપ્રધાન તરીકે જવાહરલાલ નહેરુ બીજી વખત સોવિયત સંઘ ગયા હતા. આ સમય દરમિયાન સોવિયત સરકારે તેમને એક ગાય ભેટમાં આપી હતી. જ્યારે સોવિયેત રાજદૂત ઇવાન બેનેડિક્ટોવ અને તેમની પત્નીએ નહેરુને ગાયનું દોરડું સોંપ્યું ત્યારે તેમણે તરત જ તેને ખવડાવવાનું શરૂ કર્યું. બંને દેશો માટે આ ખૂબ જ યાદગાર સમય હતો. તસવીર- નવેમ્બર 1961 12 એપ્રિલ, 1961ના રોજ સોવિયેત અવકાશયાત્રી યુરી ગાગરીન અવકાશમાં ઉડાન ભરનાર પ્રથમ વ્યક્તિ બન્યા. તેમની સફળતા બાદ તે આ વર્ષે ભારત આવ્યા હતા. આ તસવીર એ જ સમયની છે જ્યારે નહેરુએ ગાગરીન સાથે મુંબઈની સડકો પર રેલી કાઢી હતી. બાદમાં રશિયાએ આકાશ અને અવકાશ પર વિજય મેળવવામાં ભારતનો સાથ આપ્યો. તસવીર- વર્ષ 1963 16 જૂન, 1963ના રોજ વિશ્વમાં પ્રથમ વખત એક મહિલાએ અવકાશમાં ઉડાન ભરી. અવકાશયાત્રી વેલેન્ટિના તેરેશકોવા એ જ વર્ષે ભારતની મુલાકાતે આવી હતી. સોવિયેત રાજદૂતો ઇવાન બેનેડિક્ટોવ અને વેલેન્ટિને તત્કાલીન પીએમ નહેરુ સાથે દિલ્હીમાં એક કાર્યક્રમમાં ભાગ લીધો હતો. આ તે સમયની તસવીર છે. તસવીર- 1966 ભારતની આઝાદીને 19 વર્ષ વીતી ગયાં. અત્યાર સુધી દેશમાં એક પણ મોટો સ્ટીલ પ્લાન્ટ સ્થપાયો નથી. ભારત સરકાર પાસે પ્લાન્ટ સ્થાપવાની ટેક્નોલોજી ન હતી. આ કામ માટે ભારતે તેના મિત્ર રશિયા તરફ જોયું, જે પછી રશિયાએ તરત જ વિશેષ મદદ મોકલવાની જાહેરાત કરી. પરિણામ- 1966માં તત્કાલીન વડાંપ્રધાન ઈન્દિરા ગાંધીએ રશિયાની મદદથી બોકારો સ્ટીલ પ્લાન્ટનો શિલાન્યાસ કર્યો હતો. તસવીર- 1971ની તસવીરમાં ઈન્દિરા ગાંધી રશિયાના વરિષ્ઠ નેતા અને વિદેશ મંત્રી આંદ્રે ગ્રોમીકો સાથે હાથ મિલાવી રહી છે. આ સમયે ભારત અને રશિયા વચ્ચે મિત્રતા સંધિ પર હસ્તાક્ષર થયા હતા. નહેરુની બિન-જોડાણ નીતિ વિરુદ્ધ ઈન્દિરાએ આ સંધિ પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. આ પછી રશિયાએ ભારતને સમર્થન આપવા માટે અમેરિકાને ટક્કર આપી. કેવી રીતે એ જાણો આગળની તસવીરમાં... તસવીર- 1971માં બાંગ્લાદેશને લઈને ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે યુદ્ધ થયું હતું. અમેરિકા સહિતના પશ્ચિમી દેશો પાકિસ્તાનને સમર્થન આપી રહ્યા હતા. આ યુદ્ધમાં અમેરિકાએ ભારત સામે તેના સાતમા યુદ્ધ જહાજો મોકલ્યાં હતાં. તેના જવાબમાં રશિયાએ પરમાણુ મિસાઈલથી સજ્જ યુદ્ધ જહાજ સાથે દરિયાઈ માર્ગને રોકીને ભારત પર હુમલો કરતા અમેરિકા, બ્રિટન સહિતના અન્ય દેશોનાં જહાજોને રોક્યાં હતાં. તસવીર- 1984 રશિયાએ માત્ર યુદ્ધના મેદાનમાં જ નહીં, પરંતુ આકાશ અને અંતરિક્ષને જીતવામાં પણ ભારતનો સાથ આપ્યો હતો. રશિયાએ 1975માં પ્રથમ ઉપગ્રહ આર્યભટ્ટના પ્રક્ષેપણમાં અને ત્યાર બાદ 1984માં રાકેશ શર્માની અવકાશ યાત્રામાં ઘણી મદદ કરી હતી. આ તસવીરમાં ભારત અને સોવિયત યુનિયન (રશિયા)ના સ્પેસ ક્રૂ મેમ્બર્સ એકસાથે જોવા મળે છે. તસવીર- 1988ના બાંગ્લાદેશ યુદ્ધ બાદ ભારત અને રશિયાની મિત્રતા આખી દુનિયા માટે એક ઉદાહરણ બની ગઈ હતી. વિશ્વના અન્ય દેશો આ મિત્રતા પર નજર રાખવા લાગ્યા. આ પછી સોવિયેત રાષ્ટ્રપતિ મિખાઇલ ગોર્બાચેવ જ્યારે સત્તાવાર મુલાકાતે ભારત આવ્યા ત્યારે વડાપ્રધાન રાજીવ ગાંધી તેમનું સ્વાગત કરવા સીધા એરપોર્ટ ગયા હતા. આ તસવીર નવેમ્બર 1988, નવી દિલ્હીની છે. તસવીર- 1993માં રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ બોરિસ યેલત્સિન ભારત આવ્યા હતા. આ દરમિયાન ભારતના રાષ્ટ્રપતિ શંકર દયાલ શર્માએ રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં સ્વાગત સમારોહમાં રાષ્ટ્રપતિ બોરિસ યેલત્સિનનું સ્વાગત કર્યું. આ તસવીર તે સમયની છે. તસવીર- 2000 રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન ભારતની સત્તાવાર મુલાકાતે આવ્યા હતા. આ દરમિયાન તેમનું રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં રાજ્યકક્ષાએ સ્વાગત કરવામાં આવ્યું હતું. તસવીર- નવેમ્બર 2001 અટલ બિહારી વાજપેયીની સરકાર કેન્દ્રમાં હતી. પુતિન ફરી એકવાર ભારતના પ્રવાસે હતા. ત્યાર બાદ એક મિટિંગમાં વાજપેયી અને પુતિન ખુરશી પર બેઠા છે. આ બેઠક દરમિયાન ગુજરાતના તત્કાલીન સીએમ નરેન્દ્ર મોદી પાછળ ઊભા છે. ત્યારે પુતિનને પણ અંદાજો નહીં હોય કે પાછળ ઊભેલા મોદી ભવિષ્યમાં ભારતના વડાપ્રધાન બનવાના છે. તસવીર- 2007 સરકાર ભલે બદલાઈ હોય, પરંતુ પુતિનના ભારત પ્રત્યેના પ્રેમમાં કોઈ ઘટાડો થયો નથી. ફરી એકવાર પુતિન ભારત આવ્યા અને ભારતને પરમાણુ ઊર્જા માટે ટેક્નોલોજી અને સંસાધનો આપવાનું વચન આપ્યું. આ તસવીરમાં રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન અને ભારતના વડાપ્રધાન ડૉ.મનમોહન સિંહ નજરે પડે છે. તસવીર- 2014 નવેમ્બર 2001માં પુતિન ભારત આવ્યા ત્યારે મોદી અટલ બિહારીની ખુરશીની પાછળ ઊભા હતા. પુતિન 13 વર્ષ પછી ભારત આવ્યા ત્યારે નરેન્દ્ર મોદી દેશના વડાપ્રધાન બન્યા. આ ફોટો 11 ડિસેમ્બર, 2014ના રોજ હૈદરાબાદ હાઉસ, નવી દિલ્હી ખાતે લેવામાં આવ્યો હતો. તસવીરમાં બંને નેતાઓ હાથ મિલાવતા જોવા મળે છે.

આ પ્રકારના તમામ સમાચાર માટેે App ડાઉનલોડ કરો.