હનીયેહની જગ્યાએ કોણ બનશે હમાસના ચીફ?:4 દાવેદાર, કોઈએ ચમચીથી ખાડો ખોદીને દેશદ્રોહીને જીવતો દાટી દીધો, કોઈને તો ઇઝરાયલે જ બચાવ્યો

હમાસના રાજકીય વડા ઇસ્માઇલ હનીયેહ મંગળવારે રાત્રે ઇઝરાયલના હુમલામાં માર્યા ગયા હતા. તેઓ હમાસનો સૌથી મોટો ચહેરો હતા. હવે તેમનું સ્થાન કોણ લેશે એની ચર્ચા શરૂ થઈ ગઈ છે. સામાન્ય રીતે કોઈ ચીફના મૃત્યુ પછી તેની જગ્યાએ ડેપ્યુટી ચીફ લેવામાં આવે છે, પરંતુ હમાસના ડેપ્યુટી ચીફ રહેલા સાલેહ અલ-અરૌરીની આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં હત્યા કરવામાં આવી હતી. ઈઝરાયલની સેનાએ હમાસના નંબર-2 નેતાને ડ્રોન હુમલામાં મારી નાખ્યો હતો. હવે હમાસની રાજકીય વિંગમાં નંબર-1 અને નંબર-2 બંને ખુરસી ખાલી છે. હનીયેહના મૃત્યુ બાદ કેટલાક એવા લોકો છે, જેમના વિશે કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે તેઓ હનીયેહની જગ્યા લઈ શકે છે. શૂરા કાઉન્સિલ હમાસની સલાહકાર સંસ્થા છે. અહેવાલો અનુસાર, ટૂંક સમયમાં એની બેઠક થવાની આશા છે. આમાં જ હમાસના નવા ઉત્તરાધિકારીનું નામ બહાર આવશે. હમાસમાં હનીયેહનું સ્થાન લેનારાઓમાં ચાર નામની ખૂબ ચર્ચા થઈ રહી છે. 1. યાહ્યા સિનવાર- હમાસની સૌથી ભયંકર વ્યક્તિ
હનીયેહ પછી સિનવારને હમાસના બીજા સૌથી મોટા રાજકીય નેતા માનવામાં આવે છે. 62 વર્ષના યાહ્યા સિનવારને લોકો અબુ ઈબ્રાહિમના નામથી પણ ઓળખે છે. તેનો જન્મ ગાઝા ​​​​​​પટ્ટીના દક્ષિણ વિસ્તારમાં ખાન યુનિસ શરણાર્થી શિબિરમાં થયો હતો. યાહ્યાનાં માતા-પિતા અશ્કેલોનનાં હતાં. 1948માં જ્યારે ઈઝરાયલની સ્થાપના થઈ અને હજારો પેલેસ્ટાઈનીઓને તેમના પૂર્વજોનાં ઘરોમાંથી હાંકી કાઢવામાં આવ્યા ત્યારે યાહ્યાનાં માતા-પિતા પણ શરણાર્થી બની ગયાં. પેલેસ્ટિનિયનો એને 'અલ-નકબા' એટલે કે વિનાશનો દિવસ કહે છે. બીબીસીના જણાવ્યા અનુસાર, યાહ્યા સિનવારની ઈઝરાયલ દ્વારા 1982માં પહેલીવાર ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. એ સમયે તેની ઉંમર 19 વર્ષની હતી. યાહ્યા પર 'ઈસ્લામિક પ્રવૃત્તિઓ'માં સામેલ હોવાનો આરોપ હતો. 1985માં તેની ફરી ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. આ સમયની આસપાસ યાહ્યાએ હમાસના સ્થાપક શેખ અહેમદ યાસીનનો વિશ્વાસ જીતી લીધો. સિનવાર 1985માં હમાસના સ્થાપક શેખ અહેમદ યાસીનની નજીક બન્યો હતો. તે હમાસના સ્થાપક સભ્યોમાંથી એક છે. સિનવાર ગાઝા પટ્ટીમાં હમાસ ચીફનું પદ ધરાવે છે. હનીયેહ અને દૈફની જેમ સિનવારને પણ ઈઝરાયલ પર હુમલાનો માસ્ટરમાઈન્ડ માનવામાં આવે છે. સિનવારને બે ઇઝરાયલી સૈનિકોની હત્યાનો દોષી ઠેરવવામાં આવ્યો હતો. ત્યાર બાદ તેને 22 વર્ષ સુધી ઇઝરાયલની જેલમાં રહેવું પડ્યું હતું. 2011માં ઈઝરાયલી સૈનિકે ગિલાડ શાલિતના બદલામાં 1027 પેલેસ્ટિનિયન કેદીને મુક્ત કર્યા હતા. સિનવાર પણ આમાં સામેલ હતો. હવે ઈઝરાયલ આને સૌથી મોટી ભૂલ માને છે. ખાન યુનિસનો કસાઈ
સિનવાર ક્રૂર હત્યા કરવા માટે જાણીતો છે. બીબીસીના અહેવાલ મુજબ, સિનવારે એક વ્યક્તિને ઈઝરાયલ માટે જાસૂસી કરવાની શંકામાં જીવતી દફનાવી હતી. નવાઈની વાત તો એ છે કે દફન પાવડાથી નહીં, પણ ચમચી વડે કરવામાં આવ્યું હતું. આવી ક્રૂરતાને કારણે સિનવારને ખાન યુનિસનો કસાઈ પણ કહેવામાં આવે છે. સિનવારની નજીકના લોકો પણ તેનાથી ડરે છે. કહેવાય છે કે જો તમે સિનવારની વાત ટાળી રહ્યા છો તો તમે તમારા જીવનને દાવ પર લગાવી રહ્યા છો. 2015માં સિનવારે હમાસ કમાન્ડર મહમૂદ ઈશ્તિવીને ટોર્ચર કરીને મારી નાખ્યો હતો. ઈષ્ટીવી પર સમલૈંગિકતા અને પૈસાની ઉચાપતનો આરોપ હતો. સિનવાર લોકોને નિયંત્રિત કરવામાં નિષ્ણાત છે. જોકે તેને બહુ સારો વક્તા માનવામાં આવતો નથી. 2014માં તેને 'મૃત' જાહેર કરવામાં આવ્યો, થોડા સમય પછી આ અફવા સાબિત થઈ. 2015માં યાહ્યાને અમેરિકાએ આતંકવાદી જાહેર કર્યો હતો. સિનવાર ઈરાનની નજીક માનવામાં આવે છે. હનીયેહના સ્થાને સિનવારનો દાવો પણ ઘણો મજબૂત છે. 2. ખાલેદ મેશાલ- હનીયેહ પહેલાં 21 વર્ષ સુધી હમાસના વડા હતા
સિનવારની જેમ ખાલિદ મેશાલના મૃત્યુ પછી હનીયેહને બદલવાનો દાવો ખૂબ જ મજબૂત માનવામાં આવે છે. મેશાલનો જન્મ 28 મે 1956ના રોજ પશ્ચિમ કાંઠે રામલ્લાહ પાસેના સિલવાડમાં થયો હતો. તેઓ 15 વર્ષની ઉંમરે ઇજિપ્તના સુન્ની સંગઠન 'મુસ્લિમ બ્રધરહૂડ'માં જોડાયા હતા. 1987માં હમાસની રચના થઈ ત્યારે મેશાલ પણ એમાં સામેલ હતો. તેઓ 1996માં હમાસના રાજકીય વડા બન્યા અને 2017 સુધી આ પદ પર રહ્યા. આ પછી હનીનેયેહે તેની જગ્યા લીધી, મેશાલ પણ હનીયેહની જેમ દોહામાં રહે છે. 2004 અને 2012ની વચ્ચે તેઓ સિરિયામાં રહી કામ કરતા હતા, પરંતુ આ દરમિયાન સીિરિયામાં ગૃહયુદ્ધ શરૂ થઈ ગયું. સિરિયામાં બહુમતી સુન્ની વસતિ છે, જ્યારે તેના શાસક બશર અલ-અસદ શિયા છે. હમાસ એક સુન્ની સંગઠન છે. આવી સ્થિતિમાં મેશાલે સિરિયામાં સુન્ની જૂથને સમર્થન આપ્યું હતું. આનાથી રાષ્ટ્રપતિ બશર અલ-અસદ નારાજ થયા. મેશાલને સિરિયા છોડવું પડ્યું. ત્યારથી મેશાલના સિરિયા અને ઈરાન સાથે ખરાબ સંબંધો છે. ઈઝરાયલે ઝેર આપ્યું અને પછી પોતાને બચાવ્યો, નામ મળ્યું - ઝિંદા શહીદ
વિશ્વને 1997માં પહેલીવાર મેશાલની શક્તિની જાણકારી મળી હતી. વાસ્તવમાં મેશાલ જોર્ડનમાં રહેતો હતો. આ દરમિયાન તેને ઝેર આપવામાં આવ્યું હતું. જેઓ ઝેરનું સંચાલન કરતા હતા તેઓ મોસાદના એજન્ટ હતા. તે ભાગતી વખતે પકડાઈ ગયો હતો અને ત્યાર બાદ આ ઘટનામાં ઈઝરાયલનો હાથ હોવાનું બહાર આવ્યું હતું. આ દરમિયાન મેશાલને હોસ્પિટલમાં લઈ જવામાં આવ્યો. તેનો શ્વાસ ધીમો પડી રહ્યો હતો. ડોક્ટરોએ હાથ ઊંચા કર્યા. તેમણે કહ્યું હતું કે જો ઝેરનું મારણ વહેલી તકે ન મળે તો મેશાલનો જીવ બચી શકશે નહીં. આ પછી જોર્ડનના રાજા હુસૈને ઇઝરાયલને ધમકી આપી કે જો તે ઝેરનું મારણ અડધી રાત પહેલાં મોકલવામાં નહીં આવે તો તે ઇઝરાયલ સાથેનો શાંતિ કરાર તોડી નાખશે. એટલું જ નહીં, ઝેર આપનાર મોસાદના એજન્ટોને ફાંસી આપવામાં આવશે. પહેલા તો ઈઝરાયલે આ મામલામાં કોઈ સંડોવણી હોવાનો ઈનકાર કર્યો હતો, પરંતુ જ્યારે અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ બિલ ક્લિન્ટને પોતે નેતન્યાહુને સમજાવ્યા ત્યારે તેમને મારણ મોકલવાની ફરજ પડી હતી. બાદમાં નેતન્યાહુ પણ જોર્ડન ગયા અને ત્યાંના રાજાની માફી માગી. આ પહેલીવાર હતું જ્યારે ઈઝરાયલે તેના કોઈ દુશ્મનને મૃત્યુથી બચાવ્યો હતો. ત્યારથી તેનું નામ 'ઝિંદા શહીદ' પડી ગયું. મેશાલ વિદેશનીતિનો મોટો ચહેરો છે
મેશાલ હમાસની વિદેશનીતિનો મુખ્ય ચહેરો છે. તેઓ પ્રભાવશાળી વ્યક્તિત્વ ધરાવતા હોવાનું કહેવાય છે. તેઓ મુત્સદ્દીગીરીમાં નિષ્ણાત છે. હમાસના ઘણા વરિષ્ઠ નેતાઓ મુસાફરી પ્રતિબંધ હેઠળ છે, પરંતુ મેશાલ એનાથી અસ્પૃશ્ય છે. ખાલિદ મેશાલને લઈને ભારતમાં પણ વિવાદ થયો છે. તેણે ગયા વર્ષે ઓક્ટોબરમાં પેલેસ્ટિનિયનોના સમર્થનમાં આયોજિત ઓનલાઈન રેલીને સંબોધિત કરી હતી. કેરળના બીજેપી ચીફ કે સુરેન્દ્રન ઓનલાઈન રેલીમાં હમાસના વરિષ્ઠ નેતાની ભાગીદારીથી નારાજ હતા. તેમણે આયોજકો સામે કાયદેસરની કાર્યવાહી કરવાની માગ કરી હતી. મેશાલને યાહ્યા સિનવારના બરાબર વિરુદ્ધ વ્યક્તિત્વ માનવામાં આવે છે. ઈરાન ભલે મેશાલને સમર્થન ન આપે, પરંતુ તેઓ હમાસના વડા બનવા માટે સૌથી સક્ષમ વ્યક્તિ માનવામાં આવે છે. 3. ઝહર જબરીન- ભંડોળની વ્યવસ્થા કરે છે, જેને હમાસના CEO નામ આપવામાં આવ્યું છે જબરીન હનીયેહના ડેપ્યુટી તરીકે કામ કરતી હતી. તેનો જન્મ 1968માં વેસ્ટ બેંકમાં થયો હતો. તે 1987માં હમાસમાં જોડાયો હતો. પેલેસ્ટાઈન અને ઈઝરાયલ વચ્ચે કેદીઓની આપ-લેમાં જબરીને મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી છે. તે હમાસના ભંડોળનું પણ ધ્યાન રાખે છે, તેથી તેને ઘણીવાર હમાસના સીઈઓ કહેવામાં આવે છે. વોલ સ્ટ્રીટ જર્નલના અહેવાલ મુજબ, ઇઝરાયલ સહિત પશ્ચિમી દેશોએ હમાસ પર અનેક આર્થિક પ્રતિબંધો લગાવ્યા છે. આ હોવા છતાં તે દર વર્ષે લાખો ડોલરનું ભંડોળ એકત્ર કરવાનું સંચાલન કરે છે. આ મામૂલી બાબત નથી. સિનવારની જેમ ઇઝરાયલના કબજામાંથી મુક્ત
ડેઇલી મેઇલના અહેવાલ મુજબ, હમાસ પાસે 500 મિલિયન ડોલરથી વધુ છે. માત્ર બારીન જ નક્કી કરે છે કે આ પૈસાનો ઉપયોગ શું અને કેવી રીતે કરવો, કારણ કે તે હમાસમાં આર્થિક વિભાગનો વડો છે, ખૂબ જ વિશેષ દરજ્જો ભોગવે છે. આ જ કારણ છે કે અમેરિકાએ 2019માં તેના પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. જબરીનના તુર્કીના રાષ્ટ્રપતિ એર્દોગન સાથે પણ સારા સંબંધો છે. આ સિવાય તેના હિઝબુલ્લાહ અને ઈરાન સાથે પણ સારા સંબંધો છે. જબરીનની 1996માં ઈઝરાયલી સૈનિકની હત્યા બાદ ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. તે 15 વર્ષ સુધી જેલમાં રહ્યો. 2011માં ઇઝરાયલી સૈનિકો વચ્ચે કેદીની અદલાબદલીમાં સિનવાર સાથે તેને પણ મુક્ત કરવામાં આવ્યો હતો. એક ઈન્ટરવ્યૂમાં જબરીને કહ્યું હતું કે તે હમાસની રાજકીય શાખા સાથે જોડાયેલો છે. તેનો અલ કાસિમ સાથે કોઈ સંબંધ નથી. તેમણે વધુમાં કહ્યું હતું કે ઈઝરાયલ સફરજન અને નારંગીને ભેળવવાની કોશિશ કરે છે, પરંતુ બંને અલગ છે, એક ન હોઈ શકે. અલ કાસિમ અને હમાસ વચ્ચે કોઈ સંબંધ નથી. રિપોર્ટ્સ અનુસાર સિનવાર અને મેશાલ મોટા દાવેદાર છે, પરંતુ તેમના સંબંધો સારા નથી. બંને એકબીજાને સાથ આપશે એવી આશા ઓછી છે. જબરીનને આનો લાભ મળી શકે છે. ખલીલ અલ-હૈયા - ઇઝરાયલ સાથે યુદ્ધ સિવાય બીજું કશું જ ઇચ્છતા નથી
જબરીનની જેમ ખલીલ અલ-હૈયા પણ હનીયેહના ડેપ્યુટી તરીકે સેવા આપી રહ્યા હતા. અલ-હૈયા ઈઝરાયલ સાથે વાતચીતના પક્ષમાં નથી. તેમનું માનવું છે કે ઈઝરાયલને હરાવીને જ પેલેસ્ટાઈનની સમસ્યાનો ઉકેલ લાવી શકાય છે. 2011માં જ્યારે સિરિયામાં ગૃહયુદ્ધ ફાટી નીકળ્યું ત્યારે અલ-હૈયાએ બશર અસદ વિરુદ્ધ અન્ય જૂથોને પણ સમર્થન આપ્યું હતું, પરંતુ હવે તેણે સિરિયાના શાસક સાથે મિત્રતા સ્થાપિત કરી છે. અલ-હૈયા હનીયેહની જેમ જ કડક અને સંતુલિત પગલાં લેવા માટે જાણીતું છે. તેમના નેતૃત્વની પ્રશંસા થઈ રહી છે. અહેવાલો અનુસાર, આ ખરાબ સમયમાં હમાસને બહારની દુનિયાના સમર્થનની જરૂર પડશે. આવી સ્થિતિમાં અલ-હૈયાની ભૂમિકા મોટી બની જાય છે, કારણ કે તેના ઈરાન, તુર્કી, સિરિયા, કતાર અને ઈજિપ્ત સાથે સારા સંબંધો છે.

આ પ્રકારના તમામ સમાચાર માટેે App ડાઉનલોડ કરો.