હરિયાણામાં કોંગ્રેસને 44-54 બેઠકો મળશે, BJP 19-29 સુધીમાં હાંફી જશે:10 વર્ષ પછી કોંગ્રેસની સરકાર બનવાની શક્યતા; નાની પાર્ટીઓ રેસમાંથી બહાર

હરિયાણામાં વિધાનસભા ચૂંટણી માટે મતદાન પૂર્ણ થયું. આઠમી ઓક્ટોબરે ખબર પડશે કે ભાજપ અહીં જીતની હેટ્રિક પુરી કરશે કે કોંગ્રેસ 10 વર્ષ બાદ ફરી સત્તામાં આવશે. આ સવાલોના જવાબ જાણવા ભાસ્કરના પત્રકારો હરિયાણાની તમામ 90 વિધાનસભા બેઠકો પર પહોંચ્યા હતા. રાજકીય નિષ્ણાતો, વરિષ્ઠ પત્રકારો અને સામાન્ય લોકો સાથે વાત કરીને અમે પવનની દિશા સમજી શક્યા. આ વાતચીતથી સમજાયું કે કોંગ્રેસ હરિયાણામાં સૌથી મોટી પાર્ટી બનશે અને પોતાના દમ પર સરકાર પણ બનાવી શકે છે. સતત બે ટર્મથી સરકાર બનાવી રહેલ ભાજપ બહુમત માટે જરૂરી 46 બેઠકોના આંકડાથી દૂર જણાઈ રહ્યું છે. પાર્ટી બીજા સ્થાને રહેશે. જો કે નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે 18 બેઠકો એવી છે કે જ્યાં બંને વચ્ચે જોરદાર ટક્કર છે. ભાજપ-કોંગ્રેસ સિવાય INLD-BSP ગઠબંધન, JJP-SP ગઠબંધન અને આમ આદમી પાર્ટી જેવા અન્ય પક્ષો કોઈ ફેરફાર કરતા જોવા મળતા નથી. બે કારણો જે બંને પક્ષોને આશ્ચર્યચકિત કરી શકે છે પહેલું- જો 22 થી 25% જાટ અને 21% દલિત વસતી લોકસભાની ચૂંટણીની જેમ કોંગ્રેસની તરફેણમાં એકજૂટ રહે અને અન્ય જ્ઞાતિઓની વોટબેંકમાં વિભાજન થાય તો સ્થિતિ ક્લીન સ્વીપ જેવી થશે. તે સ્થિતિમાં કોંગ્રેસની બેઠકોની સંખ્યા 60 સુધી પણ પહોંચી શકે છે. આ સ્થિતિમાં ભાજપની સીટોની સંખ્યા 20થી નીચે જઈ શકે છે. બીજું- જાટ-દલિત મતોનું વિભાજન થાયઅને જો ભાજપ 7 થી 8% બ્રાહ્મણ, 6 થી 7% વૈશ્ય, 7 થી 8% પંજાબી અને 30 થી 32% ઓબીસી મતદારોના મોટા હિસ્સાને આકર્ષવામાં સફળ થાય છે, તો તેની બેઠકોની સંખ્યા પણ વધશે. 30 સુધી પહોંચી શકે છે. ભાજપ અને RSS આ વર્ગોને આકર્ષવા માટે જમીન પર સખત મહેનત કરી છે. હરિયાણાના પવનની દિશા 4 પોઈન્ટમાં સમજો 1. કોંગ્રેસને 44-54 બેઠકો મળી શકે છે. એટલે કે પાર્ટી બહુમતી સાથે સરકાર બનાવી શકે છે. 2. ભાજપને 19 થી 29 બેઠકો મળી શકે છે. પાર્ટી જીટી રોડ બેલ્ટ અને દક્ષિણ હરિયાણામાંથી મહત્તમ સીટો મેળવી શકે છે. જાટલેન્ડના બાંગર અને દેસવાલ બેલ્ટમાં ભાજપ પાછળ જોવા મળી રહ્યું છે. 3. હરિયાણામાં INLD-BSP ગઠબંધન ત્રીજા સ્થાને રહી શકે છે. તેને 1 થી 5 સીટ મળી શકે છે. 4. અપક્ષ ઉમેદવારો 4 થી 9 બેઠકો જીતી શકે છે. પૂર્વ ડેપ્યુટી સીએમ દુષ્યંત ચૌટાલાની પાર્ટી JJP અને આમ આદમી પાર્ટી હરીફાઈમાં નથી. તેમને 1 થી 2 બેઠકો મળી શકે છે. ચૂંટણીની શરૂઆતથી જ વાતાવરણ કોંગ્રેસ તરફી રહ્યું છે. સત્તાવિરોધી, ખેડૂતોની નારાજગી, યુવાનો અને રેસલર્સના આંદોલનને કારણે ભાજપ શરૂઆતથી જ પાછળ દેખાતો હતો. મોટી રેલીઓ બાદ થોડી ગતિ સર્જાઈ હતી, પરંતુ સમય ઓછો હોવાથી તેનો લાભ લઈ શકાયો ન હતો. આ સીટો પર નજર રહેશે... એક્સપર્ટે કહ્યું- ભાજપની હેટ્રિક મુશ્કેલ, ખેડૂતોના આંદોલનની અસર દેખાઈ હરિયાણાના પોલિટિકલ એક્સપર્ટ વિજય સભરવાલ કહે છે, 'મને નથી લાગતું કે ભાજપ આ વખતે જીતની હેટ્રિક ફટકારી શકશે. પહેલું કારણ એ છે કે PM મોદીનું નામ 2014 અને 2019માં લોકપ્રિય હતું, હવે એવું નથી. ખેડૂતોને 13 મહિના સુધી આંદોલન પર બેસવું પડ્યું. જેના કારણે ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં પાર્ટી વિરુદ્ધ વાતાવરણ સર્જાયું છે. ત્યાંના લોકો ભાજપને પસંદ નથી કરતા. ‘બીજું કારણ મનોહર લાલ ખટ્ટર છે. 10 વર્ષ સુધી અન્ય નેતાઓને કાઢવાની રાજનીતિ કરી. જેના કારણે નુકસાન થતું હોય તેવું લાગી રહ્યું છે. જાટ નેતાઓને કાઢ્યા કર્યો હતો. અનિલ વિજને સાઈડલાઈન કર્યા હતા. આ બાબતો મહત્વની છે. જૂના નેતાઓને હટાવવામાં નુકસાન થયું હતું. કોંગ્રેસ છોડી ગયેલા નેતાઓની વિશ્વસનિયતા ઘટી છે. ત્રીજું કારણ છેલ્લી ઘડીએ નાયબ સૈનીને મુખ્યમંત્રી બનાવવાનું છે. તેની બહુ અસર થઈ ન હતી. સૈની સમાજનું સમર્થન ચોક્કસપણે છે, પરંતુ સમગ્ર સમાજ ક્યારેય એક નેતાના સમર્થનમાં નથી. જો સૈનીને પહેલા સીએમ બનાવ્યા હોત તો કદાચ તેઓ ભાજપને સારી સ્થિતિમાં લાવી શક્યા હોત. 'જો કોંગ્રેસની વાત કરીએ તો કુમારી સેલજા કોંગ્રેસને બહુ નુકસાન કરી શકશે નહીં. રણદીપ સુરજેવાલા અને કિરણ ચૌધરી નુકસાન કરી શકે છે. કોંગ્રેસે સારું કર્યું કે તેમણે જૂથબંધી મુજબ ટિકિટની વહેંચણી કરી નથી. તેમણે આવું 2019માં કર્યું, ત્યારે પાર્ટી હારી ગઈ હતી. ભાજપે સારું કામ કર્યું નથી, તેથી કોંગ્રેસ આગળ છે હરિયાણાના પોલિટિકલ એક્સપર્ટ ધર્મેન્દ્ર કંવરી કહે છે, 'કોંગ્રેસ એવી પાર્ટી નથી જે પ્લસ-માઈનસ પોઈન્ટ પર ચાલે. કોંગ્રેસે છેલ્લા 10 વર્ષમાં એવું કંઈ કર્યું નથી કે રાજ્યની જનતા તેના પર મહેરબાન થાય. કોંગ્રેસની સરકાર બનાવવાની સ્થિતિ એટલા માટે સર્જાઈ રહી છે કારણ કે ભાજપે છેલ્લા 10 વર્ષમાં સારું કામ કર્યું નથી. હરિયાણાની જનતાએ આ જ કોંગ્રેસને 10 વર્ષ પહેલા સત્તા પરથી હટાવી દીધી હતી. કોંગ્રેસને ત્રીજા દરજ્જાની પાર્ટી બનાવી હતી. 'ભાજપના ખરાબ કામનો ફાયદો કોંગ્રેસને મળી રહ્યો છે. ભાજપનો સમગ્ર પ્રચાર સેલજાથી શરૂ થયો હતો અને સેલજા પર સમાપ્ત થયો હતો. ભાજપની રણનીતિ SC વોટબેંકને હચમચાવી નાખવાની હતી, પરંતુ એવું થયું નહીં. 2019માં ભાજપે 75ને પાર કરવાનો નારો આપ્યો હતો. તે સમયે એવું લાગતું હતું કે તેઓ સરકાર બનાવશે અને તેમણે કર્યું પણ ખરું. આવું આ વખતે કોંગ્રેસનું વાતાવરણ છે. 250 નાના-મોટા નેતાઓ કોંગ્રેસમાં જોડાયા. આ સાથે કોંગ્રેસ સારી સ્થિતિમાં જોવા મળી રહી છે. કોંગ્રેસમાં હુડ્ડા અને સેલજા એવા પરિબળો છે જેનો કોઈ ઈલાજ નથી. સેલજાએ હુડ્ડા જૂથને સમગ્ર ચૂંટણી દરમિયાન વિચારવા મજબૂર કરી દીધું. તેમના તરફથી આવા નિવેદનો પણ આવ્યા હતા, પરંતુ કોંગ્રેસમાંથી ભાજપમાં ગયેલા અશોક તંવર પાર્ટીમાં પરત ફર્યા હતા. આ સાથે મામલો થાળે પડ્યો હતો. કંવરી આગળ કહે છે, 'ભાજપે તેના 10 વર્ષના કામની ગણતરી નથી કરી પરંતુ 10 વર્ષ જૂની કોંગ્રેસ સરકારના કામને ટાંકી રહી છે. ભાજપ માટે આ દયનીય સ્થિતિ છે. 2019 થી 2024 સુધીનો ભાજપનો કાર્યકાળ ભ્રષ્ટાચારનો હતો. ફેમિલી આઈડી અને પ્રોપર્ટી આઈડીએ હરિયાણામાં ભાજપને લોકોમાં અપ્રિય બનાવી દીધી. તેમણે લોકસભા ચૂંટણી પહેલા પોતાના મુખ્યમંત્રી બદલ્યા. પંજાબી ચહેરાથી ઓબીસી ચહેરો. નાયબ સૈની હરિયાણા વિશે હજી જાણતા નથી. તેમને જીતવા માટે હેમા માલિનીને લાવવા પડશે. કોંગ્રેસ વિકલ્પ બન્યો, પ્રાદેશિક પક્ષો પોતાના માટે જગ્યા બનાવી શક્યા નહીં વરિષ્ઠ પત્રકાર કુમાર મુકેશ કહે છે, 'હરિયાણામાં કોંગ્રેસ સરકાર બનાવી રહી હોય તેવું લાગી રહ્યું છે. 2019ની સરખામણીએ આ વખતે ભાજપ માટે વધુ એન્ટી ઇન્કમ્બન્સી છે. ખેડૂતોના આંદોલનની ભારે અસર પડી હતી. આ જ કારણ છે કે કોંગ્રેસ ટ્રેન્ડમાં આગળ દેખાઈ રહી છે. મને લાગે છે કે વલણો યોગ્ય રહેશે. જ્યાં સુધી પ્રાદેશિક પક્ષોનો સંબંધ છે, મને લાગે છે કે જે રીતે લોકોએ લોકસભાની ચૂંટણીમાં ભાજપ અને કોંગ્રેસને મત આપ્યા હતા, તે જ રીતે વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં પણ મતદાન થયું હતું. પ્રાદેશિક પક્ષોનો કોઈ પ્રભાવ નહોતો. 'એક વધુ મહત્વની વાત એ છે કે લોકોને કોંગ્રેસ માટે બહુ પ્રેમ નથી. કોંગ્રેસને વિકલ્પ તરીકે જોવામાં આવે છે. આમ આદમી પાર્ટી, JJP અને INLD હજુ સુધી એવી જગ્યા બનાવી શક્યા નથી જે વિકલ્પ તરીકે દેખાઈ શકે. 'ભાજપે ચોક્કસપણે દલિતોના મુદ્દે કોંગ્રેસને ઘેરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો, પરંતુ કુમારી સેલજા પછીથી સક્રિય થઈ અને કોંગ્રેસ માટે પ્રચાર કર્યો. હવે અશોક તંવર પણ કોંગ્રેસમાં જોડાઈ ગયા છે. રાજકીય નિષ્ણાત હેમંત અત્રી કહે છે, 'હવા કોંગ્રેસની તરફેણમાં છે કારણ કે છેલ્લા 10 વર્ષથી ભાજપ વિરુદ્ધ સત્તા વિરોધી વલણ છે. 1966થી આજ સુધી એવું ક્યારેય બન્યું નથી કે કોઈ પાર્ટી સતત ત્રીજી વખત સત્તામાં આવી હોય. તો ઈતિહાસ અને હવા કોંગ્રેસની પડખે છે. કોંગ્રેસને સત્તા વિરોધી વલણનો ફાયદો મળી રહ્યો છે. છેલ્લા 10 વર્ષમાં કોંગ્રેસે વિપક્ષમાં રહીને કોઈ ક્રાંતિકારી કામ કર્યું નથી.’ 'બેરોજગારી અને ખેડૂતોના આંદોલન જેવા મુદ્દાઓને કારણે ભાજપના નેતાઓને પ્રચાર દરમિયાન ઘણા ગામોમાં વિરોધનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. આ સિવાય કુસ્તીબાજો, અગ્નિવીર અને મોંઘવારી જેવા મુદ્દાઓ છે.’ કોંગ્રેસની સૌથી મોટી નબળાઈ જૂથવાદ છે. આ વખતે ભાજપમાં પણ જૂથવાદ જોવા મળ્યો હતો. તેના બળવાખોરો પણ બધે ઉભા થઈ ગયા. કોંગ્રેસ પાસે સંગઠન નથી અને આ વાત સ્વીકારવી પડશે. 10થી વધુ બેઠકો એવી છે કે જ્યાં કોંગ્રેસે સારા ઉમેદવાર હોવા છતાં ખોટી ટિકિટ આપી છે. ભાજપે પણ આવી જ ભૂલ કરી છે. ભાજપે આ ચૂંટણી તેની સિદ્ધિઓના આધારે લડવી જોઈતી હતી. તેમણે પોતાની નીતિઓ સમજાવવી જોઈતી હતી. રોડ મેપ અને વિઝન જણાવવું જોઈએ. ભાજપે આમાંથી કોઈપણ મુદ્દા પર કશું કહ્યું નથી. વડાપ્રધાનની ટ્વિટ જુઓ, તેઓ હજુ પણ જમાઈ અને સિન્ડિકેટમાં ફસાયેલા છે. તમે 10 વર્ષથી કેન્દ્રમાં છો, હરિયાણામાં તમારી સરકાર છે. કોઈએ ખોટું કર્યું હોય તો તેને સજા કેમ ન કરી? હવે ભાજપ પાસે કોઈ એજન્ડા બચ્યો નથી.’ 'આજે અશોક તંવરે કોંગ્રેસમાં જોડાઈને બાકીનું કામ પૂરું કર્યું. જ્યારે મનોહર લાલ ખટ્ટર તેમને ભાજપમાં લાવ્યા ત્યારે તેમણે તેમને પોતાનો ભત્રીજો કહ્યા. સીટીંગ MPની ટીકીટ કાપીને અશોક તંવરને ટિકિટ આપી હતી, પરંતુ તેઓ હારી ગયા હતા. તે પછી પણ તેઓ ટિકિટ માંગી રહ્યા હતા, પરંતુ પાર્ટીએ તેમને ટિકિટ આપી ન હતી. સેલજાની વાત કરીને ભાજપ વારંવાર દલિતોનો મુદ્દો ઉઠાવી રહી છે. કોંગ્રેસે સેલજાને ટિકિટ આપી અને તેઓ પણ જીતી ગયા. તેઓ ઉત્તરાખંડના પ્રભારી છે, પરંતુ કોંગ્રેસે અશોક તંવરને શું આપ્યું? આ પ્રશ્ન ચોક્કસ આવશે. કોઈ પક્ષ જીતની હેટ્રિક નોંધાવી શક્યો નથી, શું પરંપરા ચાલુ રહેશે? હરિયાણાના ઈતિહાસમાં આજ સુધી કોઈ પાર્ટી સતત 10 વર્ષથી વધુ સમય સુધી સત્તામાં નથી રહી. છેલ્લા 20 વર્ષમાં ભાજપ અને કોંગ્રેસે સતત બે વખત સરકાર બનાવી, પરંતુ ત્રીજી વખત હાર થઈ. ભૂપેન્દ્ર સિંહ હુડ્ડા 2005માં કોંગ્રેસના સીએમ બન્યા અને 2009માં તેમની સરકારનું પુનરાવર્તન કર્યું. 2014માં ભાજપને હરિયાણામાં પહેલીવાર પોતાના દમ પર બહુમતી મળી અને મનોહર લાલ ખટ્ટર મુખ્યમંત્રી બન્યા. 2019માં, તેમના નેતૃત્વમાં, પાર્ટીએ સતત બીજી વખત સરકાર બનાવી. જો કે, આ માટે તેમણે દુષ્યંત ચૌટાલાની જનનાયક જનતા પાર્ટી (JJP) સાથે ગઠબંધન કરવું પડ્યું. આ વખતે જો બીજેપી ફરી સરકાર બનાવવામાં સફળ થશે તો હરિયાણાના ઈતિહાસમાં આવું કરનાર તે પહેલી પાર્ટી બની જશે. અને જો તે સત્તા સુધી નહીં પહોંચે તો હરિયાણાની પરંપરા ચાલુ રહેશે જેમાં કોઈ પક્ષ સતત ત્રીજી વખત સત્તા સુધી પહોંચી શક્યો નથી.

આ પ્રકારના તમામ સમાચાર માટેે App ડાઉનલોડ કરો.